Wykładnia celowościowa
Większość orzeczeń ETS nakazuje analizowanie przepisów Traktatów zgodnie z celem i duchem Traktatu.
Wykładnia celowościowa ma charakter dynamiczny, podążając za licznymi zmianami związanymi z
wypełnianiem procesu integracyjnego konkretnymi treściami i uwikłaniem
poszczególnych przepisów w cały
system.
ETS, dokonując interpretacji prawa, rozważa cele i potrzeby Unii, biorąc pod uwagę, czy dane brzmienie
przepisu przyczynia się do ich realizacji.
ETS, mając stosowną swobodę przy dokonywaniu wykładni, pełni niezmiernie ważną rolę. Można
nawet pokusić się o stwierdzenie, że jest motorem integracji i przez swą linię orzeczniczą wyznacza jej
kierunki. Oczywiście, wobec tego staje się również obiektem częstej krytyki.
W związku z zasadą proporcjonalności w procesie wykładni istnieje zakaz ograniczania praw i wolności
obywatelskich. Zakaz takiej interpretacji prawa, która prowadzi do ograniczania praw i wolności znajduje również
zastosowanie w wykładni prawa wspólnotowego. W prawie tym powyższy zakaz jest wzmocniony poprzez obowiązek
przestrzegania tzw. czterech wolności. Stanowią je: swoboda przepływu osób, usług, kapitałów i towarów. Należy
przyjmować takie środki, które będą jak najmniej uciążliwe i nie ograniczą podmiotów, a jednocześnie umożliwią
realizację danego celu. Zasada ta znajduje odzwierciedlenie w regule in dubio pro libertate przyjmującej, iż
wątpliwości interpretacyjne powinny być rozstrzygane na rzecz praw i wolności jednostek (wykładnia rozszerzająca),
tym samym w razie wątpliwości nie należy zwiększać obowiązków jednostek (wykładnia zwężająca).