35208

mylić z radami pracowników jako podmiotu informacyjno- konsultacyjnego, charakter tego przedstawicielstwa polega na tym, że ci, którzy zasiadają w takiej radzie są jednocześnie przedstawicielami załogi i członkami organu przedsiębiorstwa państwowego; sądy pracy- odniesienie sądów pracy do obszaru zbiorowego prawa pracy jest znacznie węższe niż przy indywidualnym prawie pracy, choć i tak odgrywają tutaj znaczącą rolę, sądy są zarazem podmiotem polityki społecznej jak i zbiorowego prawa pracy; do kompetencji sądów należą sprawy m.in. między radą pracowniczą przedsiębiorstwa a dyrektorem tego przedsiębiorstwa, spory o rejestrację układu zborowego prawa pracy, czy też spory o stwierdzenie reprezentatywności związku zawodowego jako strony układu;

2.    Związki aksjologiczne- przedmiotem aksjologicznych związków zbiorowych stosunków pracy i polityki społecznej są nadrzędne wartości, charakterystyczne dla obu tych dziedzin, które wyznaczają cele ich funkcjonowania; te nadrzędne wartości wywodzą się przede wszystkim z ogólnych zasad ustroju demokratycznego; to ustrój demokratyczny wyznacza te wartości, a także reguły gospodarki rynkowej o profilu społecznym; należy zwrócić uwagę, że społeczny aspekt gospodarki rynkowej to nie gospodarka rynkowa w czystej postaci, do której prawdopodobnie zmierzamy, jest to gospodarka rynkowa z elementami związanymi z człowiekiem, z pracą najemną i to odniesienie gospodarki- nie tylko do reguł biznesowychcharakteryzuje

naszą gospodarkę; te wartości również są nierozerwalnie związane z ideą

humanizmu i cywilizacyjnego rozwoju; tych wartości jest wiele, tutaj mowa o kluczowych:

13

poczucie bezpieczeństwa człowieka- obejmuje przede wszystkim życie, zdrowie, prawo do życia oraz prawo do pracy; wartością o innej naturze, ale jednak pośrednio związaną z poczuciem bezpieczeństwa człowieka jest możliwość uczestniczenia osobiście lub przez przedstawicieli we wszystkich rokowaniach i negocjacjach w najważniejszych dla pracownika sprawach- to ważne, że my jako pracownicy możemy uczestniczyć w tworzeniu naszego statusu, mówiąc o możliwości uczestnictwa trzeba podkreślić, że jesteśmy już w obszarze dialogu społecznego;

3.    Związki instrumentalne- są uzupełniane relacjami typu organizatorskiego; prawo zbiorowe jest instrumentem realizacji pewnych idei, celów wytyczonych przez politykę społeczną, ale jednocześnie to zbiorowe prawo pracy kształtuje treść polityki społecznej, bo jeżeli cele wytyczymy, pokazują się właściwe regulacje, no to wypełniamy treścią politykę społeczną; tutaj jest pewna słabość tych relacji - w wymiarze praktycznym- (bo w teoretycznym jest wszystko w porządku), mamy komisję ds. społeczno- gospodarczych, które jest forum dialogu między przedstawicielami pracowników, przedstawicielami pracodawców i rządu, ustala ona minimalne wynagrodzenie w skali kraju; dzieje się tam wiele dobrych rzeczy, jednak jeśli chodzi już o realizację tego, co komisja robi zupełnie nie odpowiada wizji teoretycznej- to, co jest dyskutowane w komisji idzie do Sejmu, a tam gubi się to, co jest ustaleniem komisji; to jest widoczne na szczeblu zakładu pracy- ustawodawca najważniejsze kompetencje dotyczące dialogu społecznego przenosi na grunt zakładu pracy; patrząc na uprawnienia związku to najważniejsze z nich koncentrują się na poziomie zakładu pracy; w Konstytucji mamy zasadę dialogu społecznego i on jest odniesiony do zakładu pracy (czyli teoretycznie ok), natomiast w praktyce mamy do czynienia z zasadą monopolu związku zawodowego, kształtowania systemu wynagradzania i powadzenia sporów zbiorowych; KP przyznaje związkom zawodowym- i tylko związkom- prawo do zawierania układów zbiorowych i prawo do uzgadniania z pracodawcą warunków wynagradzania w regulaminach wynagradzania; czyli można powiedzieć, że ustawodawca przyjmuje, że dialog społeczny na poziomie zakładu pracy jest realizowany wyłącznie przez związki zawodowe; tak jak i spory zbiorowe- one też mogą być prowadzone wyłącznie przez związki zawodowe; w rzeczywistości właśnie związki zawodowe mogą działać jedynie w firmach zatrudniających co najmniej 10 pracowników; gdyby spojrzeć na strukturę pracodawców podmiotowo to stwierdzimy, że zdecydowanie