EHEPATENT - PATENT O MAŁŻEŃSTWIE 1783
• rozpoczął proces kodyfikacji prawa cywilnego w Austrii
• wprowadzenie tolerancji religijnej 2 lata wcześniej pociągało za sobą konieczność zezwolenia na zawieranie małżeństw zgodnie z ich religią
• pierwszy świecki kodeks prawa małżeńskiego wydany w państwie katolickim (do tej pory niekwestionowany autorytet Kościoła)
• wprowadzenie państwowego prawa małżeńskiego
• małżeństwo jako umowa prawa cywilnego (zasada powtórzona w I konstytucji francuskiej)
• prawo pokrywało się zasadniczo z prawem wyznaniowym, występowały jednak pewne różnice (np. brak zgody rodziców na zawarcie małżeństwa jako podstawa do jego unieważnienia)
• obowiązywała wyznaniowa fornia zawarcia małżeństwa (zgodna z wymaganiami poszczególnych religii) - nie ustanowiono ani obligatoryjnej ani fakultatywnej świeckiej formy
• prawo rozwodu wyłącznie dla małżonków, których wyznanie dopuszczało rozwód (a więc - brak rozwodów dla katolików)
• jurysdykcja sądów państwowych
KODYFIKACJE NAPOLEOŃSKIE
1 Znaczenie napoleońskich kodyfikacji prawa
• propagowały idee nowego państwa - liberalizm ekonomiczny, równość i wolność jednostki
• pierwszy kraj, w którym doszło do całkowitej likwidacji społeczeństwa stanowego i struktur feudalnych powstało społeczeństwo obywatelskie
• odzwierciedlanie nowej rzeczywistości społecznej w każdej dziedzinie prawa:
• obligacyjne - wolność umów
• rzezowe - nienaruszalność własności prywatnej
• małżeńskie - laicki charakter małżeństwa
• spadkowe - swoboda testowania
• utrwalenie dorobku prawnego czasów rewolucj i
• wzór dla innych państw
• wzrost roli sfer mieszczańskich i kupieckich
• gwarancja podstawowych praw jednostki: wolność, własność i bezpieczeństwo
• stabilizacja stosunków społecznych poprzez całościową kodyfikację prawa
• upowszechnienie liberalnych założeń KN poprzez wprowadzanie kodeksu na podległych jego władzy obszarach (niekiedy zmuszając do przeprowadzenia reform)
• gruntowne przeobrażenie stosunków społecznych i gospodarczych w całej niemal Europie
• uniwersalny charakter - przepisy przejmowane przez, liczne kodeksy krajów europejskich i pozaeuropejskich (np. Boliwia, Peru)
• obowiązuje ze zmianami do dziś - główne idee nadal aktualne
• swoiste ius commune dla prawoznawstwa w całej Europie i poza nią