36334

- podstawowa tendencja do posługiwania się przedstawieniami obrazowymi

Preludium. Rozwój umysłu poety - Wordsworth - poemat autobiograficzny, gdzie poeta nakreśla rozwój swoich sił duchowych do chwili, gdy ułożenie poematu stało się dla niego możliwe. W konsekwencji temat jest z samej zasady temporalny(chwilowy).

Kiedy teoria (powstawania poezji) staje się tematem poematu autobiograficznego, czytelnik ma prawo oczekiwać, że struktura utworu będzie odpowiadać przekonaniu poety o naturze aktu twórczego, rozumianego jako proces odtwarzania w refleksyjnym przebiegu czasowym.

Podstawowa dynamika poematu służy wprowadzeniu dyskursu alegorycznego. Poemat stara się ustawicznie wyeksponować to co, umownie nazywamy MOMENTAMI OBRAZOWYMI, tzn. fragmenty tekstu, w których naśladowanie realnego czasu ustępuje chwilowo miejsca opisowej achronii.(...)

Dodajmy do tego implikatywnie (w konsekwencji, jako następstwo) przyjęty postulat, że czytając utwór poetycki, uznajemy jednocześnie prawomocność i obrazu przestrzennego i jego „odprzestrzenionego” znaczenia, a będziemy wtedy mieli elementy sytuacji alegorycznej historycznie ściśle określonej.

Fragmenty 2 tekstów : „Roman de la Rosę” (luillaumea de Lorrisa i „Preludium” Wordswortha :

a)    w pierwszym przypadku narrator przybywa i znajduje źródło; siatka przestrzenna: źródło -drzewo - skała „oznacza” wydarzenie: narodziny miłości, w jego wymiarach czasowych

b)    w drugim patrzy na to, co jest ponad głową i pod stopami; siatka przestrzenna: niebo -księżyc - gwiazdy - niebo na niższym planie - chmury - wzgórze - dalekie morze „oznacza” wydarzenie „wyobraźnia w akcji”, w jego wymiarach czasowych

W kręgu tego przybycia lub tego spojrzenia czas rzeczywisty nie jest przywołany ani tu, ani tu.

Pomimo tych podobieństw zachodzi zasadnicza różnica między utworami, opierająca się o icli kontekst liistoryczny: Wordsworth nie może liczyć na czytelnika znającego system znaczeń obrazowych istniejących poza tekstem. W związku z tym istnieją dwa rozwiązania na to, żeby odkryć, że siatka przestrzenna oznacza w tych wierszach określone wydarzenie czasowe:

1)    tendencja utworu do posługiwania się obrazem przynosi efekt kumulacyjny lub zwielokrotniający - wszystkie momenty przedstawienia doprowadziły do ustanowienia metasemantycznego systemu znaczeń posiadających wartość alegoryczną przynajmniej dla tego utworu (poemat znajduje oparcie także w sile reminiscencji związanych z alegorycznymi tradycjami przeszłości - archetypami);

Alegoryczna tendencja języka: na zasadzie SPACJALIZACJI zwrócona ku metakontekstualnemu i metasemantycznemu systemowi znaczeń

2)    wiemy, co w porządku czasu „oznaczane” jest przez siatkę przestrzenną, ponieważ Wordsworth nam to powiedział

Cel, któiy w swej temporalnej refleksyjności poemat powinien realizować: odkrycie alegorycznego znaczenia zawartego w wydarzeniach utrwalonych w autobiograficznej relacji