36442

2) Ośrodki terytorialne, które utworzyły się po powstaniu listopadowym:

Mazowsze z Warszawą: Teofil Lenartowicz, Włodzimierz Wolski, Roman Zmorski, Gustaw Ehrenberg (syn cara Aleksandra z nieprawego loża)

Galicja z Krakowem i Lwowem: Wincenty Pol, Kornel Ujejski, Lucjan Siemieński, Mieczysław Romanowski, Edmund Wasilewski Zabór pruski z centrum w Poznaniu: Ryszard Berwiński Wilno: Władysław Syrokomla (właśc.. Ludwik Kondratowicz

Ponieważ romantyzm był epoką niespotykanego dotychczas rozwoju poezji, badacze nie zwracali szczególnej uwagi na rozwój literatury krajowej (była ona uboższa niż literatura emigracyjna, choć były wyjątki od tej reguły). Badacze wytykali literaturze krajowej niedopracowanie kompozycji, pisanie łatwych rymowanek. Lit. krajowa miała jednak pełnić inne funkcje niż lit. e. - miała trafiać w naród, ten, który pozostał w kraju. Wszystkich artystów krajowych łączyło wspólne spojrzenie na świat i wspólny styl pisarski (przeciwnie do zróżnicowanej literatury na emigracji). Przede wszystkim wiązała się z problemami trudnej egzystencji w kraju po upadku powstania listopadowego. Żywiła się również doświadczeniami życiowymi i estetycznymi poetów emigracyjnych. Po i poeci w kraju doceniali przede wszystkim Dziadów cz. Ili i Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego. Niektórzy wzorowali się na lit. przedpowstaniowej. Dla poetów cyganerii warszawskiej natchnieniem była „Maria” Malczewskiego (smutek egzystencjalny, melancholia - postawy inspirujące członków c.w.).

Poezja krajowa- rysy oryginalne:

-    estetyka codzienności, czyli zmysł do ukazywania życia w jego pospolitych objawach

-    niekiedy surowa wierność szczegółom

-    współczucie dla krzywdy ludzkiej i tematyka socjalna

Z międzypowstaniowego życia w kraju zrodziły się swojego rodzaju gatunki literackie: nie tylko liryka tyrtejska, ale jej odmiany: poezja patriotyczna (dominowały treści narodowo-wyzwoleńcze) i rewolucyjna (dominowały wątki społeczne, socjalne); powieść społeczno-obyczajowa (Józef Ignacy Kraszewski, Józef Korzeniowski); powieść psychologiczna („Poganka” Narcyzy Żmichowskiej 1846r.)

3)

Największe znaczenie miała poezja tyrtejska: jej zadaniem było głoszenie treści narodowowyzwoleńczych

Wydarzenia historyczne, determinujące rozwój poezji tyrtejskiej:

Powstanie listopadowe 1830-3Ir.

Powstanie krakowskie 1846r. (wiązało walkę narodowo-wyzwoleńczą z elementami rewolucji społecznej; tymczasowy rząd narodowy zapowiadał zniesienie różnic stanowych i wszelkich powinności chłopskich i zapewniał ziemię tym chłopom, którzy wezmą udział w powstaniu -to samo zrobili Austriacy: podburzyli chłopów przeciw szlachcie i doszło do wystąpienia Jakuba Szeli)