29037

Tekst konstytucji nie zawierał żadnych zapisów dotyczących praw i wolności, lecz w latach 1789 - 1791 uchwalono 10 nowel - Kartę Praw (BUI of Rights), zawierających m.in. zapisy o wolności słowa, zgromadzeń, nietykalności osoby, mieszkania, mienia i korespondencji, wolności sumienia i wyznania. (Trzeba by wspomnieć tez o praktyce konstytucyjnej, bo wiele przecież zmieniała)

WŁADZA SĄDOWNICTWA FEDERALNEGO

(KONST. ART. III I IV, POPRAWKI VI I VII) i dalsze zmiany

1.    Artykuł III:

•    władza sądowa USA zostanie powierzona Sądowi Najwyższemu oraz takim federalnym sądom niższym, które Kongres utworzy w przyszłości

•    władza sądowa federalna rozciągać się będzie na sprawy wynikające z konstytucji lub ustaw federalnych lub w sporach, gdzie stroną jest Unia, albo jakiś stan, dyplomata zagraniczny oraz spory między stanami lub między obywatelami dwóch różnych stanów, a także między stanem lub jego obywatelem a obcymi państwami i ich obywatelami,

•    we wszystkich sprawach dotyczących przedstawicieli dyplomatycznych państw obcych i sprawach,

gdzie stroną jest stan, SN jest sądem I instancji - w pozostałych wymienionych - Jest sądem apelacyjnym,

•    w sprawach karnych ustanowiono instytucję sądów przysięgłych (postępowanie w stanie właściwym ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa)

2.    Artykuł IV:

•    osoby oskarżone o przestępstwo, bądź zobowiązanie do służby czy pracy w jednym stanie, a zbiegłe do innego, mają zostać na żądanie odstawione do danego stanu bądź wydane danej stronie uprawnionej;

3.    Poprawka VI (1789 - 91):

•    prawo do bezstronnego, szybkiego i publicznego procesu w postępowaniu karnym przed sądem przysięgłych w stanie i okręgu właściwym ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa,

•    prawo do informacji o charakterze oskarżenia i pomocy prawnej w obronie;

4.    Poprawka VII (1789 - 91):

•    sprawy z zakresy common law, w których wartość przedmiotu sporu przekracza 20 dolarów należą do sądów przysięgłych; fakty przez taki sąd ustalone nie będą mogły być ponownie badane przez sąd nie opierający się o common law,

5.    Ostatecznie system federalnego wymiaru sprawiedliwości został oparty na zasadzie 3 instancji (na podstawie ustawodawstwa Kongresu):

a)    sądy obwodowe (District Courts) - jednoosobowo sprawy kamę i cywilne leżące we właściwości sadu federalnego,

b)    sądy apelacyjne, okręgowe (Courts od Appeals, Circuit Courts) w składach 3 - osobowych, apelacje od sądów obwodowych, I instancja w poważniejszych sprawach,

c)    Sad Najwyższy Stanów Zjednoczonych (Supreme Court of the U.S.) - 9 sędziów - odwołania od wyroków sądów federalnych i wyjątkowo od orzeczeń najwyższych sądów stanowych w sprawach dotyczących konstytucji federalnej; I instancja w sprawach dotyczących przedstawicieli dyplomatycznych państw obcych oraz gdy stroną jest stan;

Dwuinstancyjne sądy wojskowe nie podlegają rewizji sądownictwa cywilnego.

6.    Sędziowie federalni są mianowani przez prezydenta za zgodą senatu. Są dożywotni, w wieku 70 lat mogą przejść na emeryturę. Usunięcie jest dopuszczalne Jedynie poprzez impeachment

7. Na podstawie precedensu (Marbury-Madison) z 1803 roku Sąd Najwyższy uzyskał prawo uznawania wszelkich aktów prawnych, które w jego ocenie są sprzeczne z konstytucją, za nieprawomocne (choć formalnie nie może ich uchylać, ale orzeczenie rodzi w praktyce taki skutek). W ten sposób SN także kontroluje Kongres.