373

HISTORIA FILOZOFII STAROŻYTNEJ

•    U medioplatoników, tak samo jak u filozofów poprzedniej epoki, główne miejsce zajmowała etyka. O ile jednak tamci nawoływali do pójścia za wskazaniami materialistycznie pojętej natury, o tyle ci - do naśladowania Boga.

3.    Przedstawiciele i kierunki mediopłatonizmu

•    Pierwszym znaczącym medioplatonikiem był Eudoros z Aleksandrii, żyjący w drugiej połowie I wieku przed Chrystusem. Mediopfatonizm narodzi! się w jego rodzinnym mieście, z którego pochodził także Żyd Filon. Stąd medioplatonizm rozprzestrzenił się na Zachód i tu rozwijał się jeszcze w II wieku naszej ery.

•    Kolejnymi medioplatonikami byli: Trazyllos z Rodos, któremu zawdzięczamy podział dziel Platona na tetralogie, i Onasandros. Po nich, w I wieku naszej ery, działał urodzony w Cheronei Plutarch, uczeń Ammoniosa. W licznych dziełach poruszał on zagadnienia z zakresu religii, nauki, polityki, retoryki, egzegezy literackiej, biografii. Związani z nim byli: Kalwsios Tauros. Herodes Attikos, a także Aulus Geliusz. W połowie II wieku naszej ery żył Gaios, z którego szkolą związani byli Albinos, Apulejusz, urodzeni również około pierwszej połowy II wieku. Z kolejnych medioplatoników wymienić należy: Teona ze Smyrny, Nigrinosa, Nikostratosa, Attikosa, Harpokrationa, Cełsusa, Maksymosa z Tyru i Sewerusa. Wszystkie te nazwiska trzeba łączyć z II wiekiem, kiedy platonizm był już myślą powszechnie przyjmowaną. Wśród wyżej wymienionych myślicieli, jedni przeprowadzali swoje wywody w sposób bardziej filozoficzny, inni (Plutarch, Celsus, Apulejusz) tyli bardziej wyczuleni na wymogi religijne i mistyczne.

4.    Historyczne i teoretyczne znaczenie mediopłatonizmu oraz jego ograniczenia

•    Bez mediopłatonizmu niewytłumaczalnym okazałby się neopłatonizm, który czerpał od medioplatoników nie tylko pewne problemy, ale także ich rozwiązania.

•    Medioplatonizm jest też ważny dla wytłumaczenia wczesnej patrystyki, która czerpała z niego kategorie myślowe, za pomocą których starała się teoretycznie uzasadnić wiarę.

•    Równocześnie byt medioplatonizm wykorzystywany przez pogan dla potwierdzenia pogaństwa i przez chrześcijan dla poparcia chrześcijaństwa.