38227

praktyce stwierdzenie przyczynowości wymaga przeprowadzenie trzech niezależnych operacji: wykazania kowariancji, wyeliminowania relacji pozornych oraz określenia czasowego porządku występowania zjawisk .

Kowariancja oznacza , że dwa zjawiska są wzajemnie zamienne

pojęcie kowariancji wyrażane jest w postaci miar związku między zmiennymi, czyli korelacji lub inaczej siły powiązania .

Brak związków pozornych kolejna czynność jest to stwierdzenie, że stwierdzona kowariancja nie jest związkiem pozornym,( danego związku nie będziemy traktować jako pozornego, jeżeli nie istnieje taka trzecia zmienna , za pomocą której można by ten związek .W badaniach naukowych 2

wyjaśnić ). Jeżeli kontrolujemy efekty oddziaływania wszystkich istotnych zmiennych i oryginalny związek miedzy dwiema zmiennymi zostanie utrzymany, to związek ten nie jest związkiem pozornym. Stwierdzenie , że dany związek nie jest związkiem pozornym, stwarza mocne podstawy wnioskowania, że pomiędzy zmiennymi istnieje relacja przyczynowo-skutkowa , a stwierdzona kowariancja nie jest wynikiem przypadkowego powiązania między zmiennymi.

Porządek czasowy polega na wykazaniu, że zakładana przyczyna pojawia się lub zmienia pierwsza , przed zakładanym skutkiem .

Podstawową cechą planu badawczego jest: możliwość porównywania , manipulowania , kontrolowania i uogólniania .Pierwsze trzy cechy są niezbędne kiedy chcemy ustalić zależności przyczynowo-skutkowe pomiędzy zmienną niezależną i zmienną zależną. Porównywanie pozwala wykazać istnienie kowariancji, manipulowanie pomaga ustalić porządek czasowy badanych zjawisk.. Kontrolowanie umożliwia określenie , czy badany związek nie jest związkiem pozornym . Wymaga ono wyeliminowania czynników które mogłyby dostarczyć konkrecyjnych wyjaśnień stwierdzonego związku między badanymi