3836

Poznanie diagnostyczne opiera się więc na dwóch głównych elementach: na doświadczeniu i na rozumowaniu.

„Opis możliwie wielostronny cech i objawów badanego zjawiska, uzyskany w drodze (...) obserwacji ma na celu zebranie danych, dotyczących badanego przedmiotu i jego otoczenia. Stanowią one podstawę dalszych rozumowań, prowadzących do diagnozy”. S. Ziemski

Z przeglądu definicji wynika, że czynnościami diagnostycznymi są:

*    zebranie w odpowiedni sposób danych, które wymagają interpretacji (ocena objawów);

*    określenie na ich podstawie badanego stanu rzeczy (stan ten ma charakter złożony).

Diagnozę określamy więc wstępnie „jako rozpoznanie istoty i uwarunkowań złożonego stanu rzeczy na podstawie jego cech (objawów) w oparciu o znajomość ogólnych prawidłowości panujących w danej dziedzinie”.⁴ S. Ziemski

RODZAJE I TYPY DIAGNOZ

DIAGNOZA ROZWINIĘTA.

Diagnoza rozwinięta składa się z wielu uzupełniających się diagnoz cząstkowych, stawianych za pomocą specyficznych dla danego typu diagnoz metod diagnostycznych. Ziemski wyróżnia 5 diagnoz cząstkowych:

1.    klasyfikacyjna = typologiczna - zalicza dane zjawiska lub stan do określonej klasy lub typu zjawisk

2.    genetyczna = etiologiczna - wyjaśnia zjawisko lub stan rzeczy w kategoriach genetycznych. Odpowiada na pytanie: jak doszło do ukształtowania się zjawiska?

3.    znaczenia = celu - wyjaśnia sens diagnozowanego wycinka rzeczywistości z teleologicznego punktu widzenia lub z punktu widzenia funkcji, jakie dane zjawisko spełnia w szerszym kontekście

' Edward A. Mazurkiewicz - Diagnostyka w pedagogice społecznej. W: T. Pilch, I. Lepalczyk Pedagogika społeczna. Warszawa 1993.

2