Naród jest historycznie ukształtowaną trwałą wspólnotą, powstałą na gruncie wspólnych losów dziejowych, wspólnej gospodarki towarowej i wspólnych instytucji politycznych, charakteryzującą się istnieniem poczucia państwowego jako podstawowego składnika świadomości grupowej.
Czynniki narodotwórcze:
- język
- zamieszkiwanie wspólnego terytorium
- tradycja
- wspólne przeżycia historyczne
- więzy gospodarcze, ekonomiczne
- religia (np. naród żydowski)
Wspólnota potrafi chronić swą integralność tak przed zagrożeniami zewnętrznymi, jak i wewnętrznymi, a tym samym dąży do utworzenia państwa na zajmowanym przez siebie terytorium, w sytuacji zaś utraty państwowości potrafi pielęgnować i rozwijać więzi (obyczaje, język, kulturę itp.) i zmierza bądź to do odzyskania niepodległości, bądź też do zapewnienia sobie politycznych gwarancji autonomii bytu narodowego, jeśli została zmuszona do emigracji poza tereny, na których jako naród się ukształtowała.
Państwo, polityczne zorganizowanie społeczeństwa, wyposażone w suwerenną władzę oraz zajmujące określone terytorium. Przynależność do państwa ma charakter sformalizowany (obywatelstwo'). W obrębie państwa występuje stosunek: władza -podporządkowane jej osoby i grupy. Atrybutem państwa jest suwerenność rozumiana jako całkowita niezależność od jakiejkolwiek siły zewnętrznej i wewnętrznej.
Mniejszość narodowa to grupa ludzi mniejsza liczebnie niż reszta ludzi państwa, której członkowie. będąc obywatelami danego państwa mają cechy etniczne, językowe czy religijne różne od reszty ludności i dążą do zachowania swojej kultury, tradycji, języka czy religii, chcą być traktowani na równi z resztą ludności - większością. Nie ma prawa do samostanowienia jako naród. Ma natomiast prawo do własnego życia kulturalnego, do wyznawania i praktykowania własnej religii oraz do posługiwania się własnym językiem.