39703

Wybór skał do produkcji był intencjonalny. Najczęściej używano gnejs, piaskowiec, granit, kwarcyt. Tych surowców w materiale eratycznym było najwięcej. Różnice frekwencyjne w rodzajach wyrobów: mniej narzędzi takich jak żarna, rozcieracze

• Surowce, które znalazły wyłączne lub dominujące znaczenie w produkcji narzędzi z ostrzem: bazalt, dioryt, gabro, amfibolit, łupki, gnejs biotytowy. W produkcji siekier używano bazalt i łupki. Z amfibolitu produkowano siekiery i topory. Mniej liczne w pozostałych narzędziach

• Surowce dominujące w wytwórczości narzędzi codziennego użytku - piaskowiec, kwarcyt, granit, pegmatyt, kwarcyt.

• Istniała zależność między rodzajem skały a produktem końcowym. Były to parametry fizyczne i chemiczne. Do narzędzi z ostrzem używano skał twardych, o dużym ciężarze właściwym, zwięzłe, odporne na miażdżenie, niska nasiąkliwość. Aby uzyskać tą cechę skały gładzono i natłuszczano. Za wzorcową skałę uważa się bazalt

• Rodzaje skał używany przez cały czas były takie same. Popularność poszczególnych gatunków skał zmieniała się w czasie

• Narzędzia typu rozcieracze pełniły różne funkcje (obecność diorytu i gabra), musiały być odporne na miażdżenie. Narzędzia do polerowania - w przypadku płyt szlifierskich duża selekcja - piaskowiec kwarcytowy i kwarcyt musiały nadawać się do wygładzania twardszych skał. Zbudowane są one z ziaren kwarcu, które uwalniają się podczas szlifowania. Ze względu na swoją twardość (w skali mosa na 7 pozycji) nadają się do szlifowania innych skał

Pradziejowe społeczności dysponowały wiedzą o użytkowanych surowcach (wiedzą petrograficzną). Kamieniarze z niżu posiadali większą wiedzę, ponieważ musieli wyszukiwać skał pośród eratyków. Była to wiedza praktyczna

• Narzędzia wstęgowe (wczesnoneolityczne)

a)    radlice - formy o przekroju płasko wypukłym - wysokie i średnniowysokie kopyta szewskie oraz ich pochodne. Stosunek wysokości do szerokości większy bądź równy 0,45

b)    topory - formy o przekroju czworokątnym najczęściej nieregularnym z otworem równoległym do ostrza

•    z obuchem nieregularnym

•    z obuchem oszlifowanym na okrągło

•    z obuchem oszlifowanym zwężającym się ku górze

c)    motyki - stosunek mniejszy od 0.45

• Radlice: niskie - stosunek wysokości do szerokości 0,45 - 0,7, średniowysokie 9,8 -1, wysokie większe od 1/ Radlice z otworem. U toporów otwór wiercony równolegle do przebiegu linii ostrza, w radlicach prostopadle. Do narzędzi wczesnoneolitycznych zaliczamy