Morze Yoldia |
10800- 9500 |
nazwa pochodzi od mięczaka YoldiaPortlandiaarctica. Poziom morza niższy od obecnego o 40-50 m. Pd. część wybrzeża położona 80-100 km na pn. od dzisiejszej lini brzegowej. Połączone z Morzem Północnym tzw. Braną Billingena |
Jezioro Ancylusowe |
9500- 7700 |
nazwa pochodzi od mięczaka Ancylusfluviatilis. Poziom morza wyższy od Morza Yoldia o ok. 30 m, ale niższy od obecnego. Linia brzegowa pd. położona na pn. od dzisiejszej. Brak połączenia z Morzem Północnym; |
Morze Litorynowe |
7700- 3700 |
nazwa pochodzi od mięczaka Litorinalitorea. Poziom morza zbliżony do dzisiejszego, miejscami powyżej 3 m. Połączone z Morzem Północnym przez Cieśniny Duńskie; |
Limnea |
3700- 2200 |
nazwa pochodzi od mięczaka Lymneaovata. Współczesny etap rozwoju morza. Kształtowanie się obecnej linii brzegowej (klify, mierzeje, delty rzek); |
Mya |
2200 |
nazwa pochodzi od mięczaka Myaarenaria. Faza współczesna, nie zawsze wydzielana. Niektórzy autorzy przyjmują, że mięczak pojawiła się dopiero w XVI-XII w. |
Zlodzenie morza u polskich wybrzeży jest przeważnie niewielkie. Zdarzają się jednak mroźne zimy (np. 1986/1987), kiedy cale wybrzeże pokrywają różne formy lodu.
Bałtyckie Jezioro Zaporowe
Utworzyło się ok.12 tys. lat temu z wód topniejącego lodowca. Zajmowało obszar dzisiejszego Bałtyku, a jego poziom był o ponad 20 m wyższy niż obecnie. Poprzez wąski przesmyk w rejonie Cieśnin Duńskich nadmiar wód słodkich spływał do sąsiedniego Morza Północnego. Surowy, arktyczny klimat, zbliżony do klimatu współczesnej Grenlandii, nie sprzyjał rozwojowi roślin i zwierząt - fauna i flora wód Jeziora Lodowcowego były bardzo ubogie i składały się głównie z gatunków słodkowodnych.