40228

rozum:

-    nie może wyznaczać dowolnych celów,

-    decyduje ludzka natura (stworzona przez Boga) - pewne działania są zgodne z naturą, a inne nie, przestrzega przed tymi, które są sprzeczne z naturą ludzką,

-    rozum pokazuje jak dążyć do prawdy

-    dla człowieka specyficzne jest dążenie do prawdy (poznanie Boga - najwyższa prawda),

-    z natury jesteśmy zwróceni do Boga,

~ XIII w. spór o naukę Tomasza (Tomas vs Augustyn),

~Jezuici opowiadają się za Tomaszem ~Neotowizm (dzisiejsza doktryna jest towinistyczna)

NOWOŻYTNOŚĆ

-    człowiek nowożytny najbardziej różni się od poprzednika (człowiek starożytny - średniowieczny)

-    świadome zerwanie z dotychczasową tradycją

-    nauka przejmuje funkcję które miała religia,

-    proces „odczarowania" świata (M. Weber) - wycofywanie Boga,

-    by wytłumaczyć, trzeba powołać się na jakiś porządek (np. „logos"),

•nauka nowożytna:

-    wszystko, co dzieje się w świecie możemy poznać, bo znamy prawa,

-    opanowanie natury = poznanie praw,

-    żeby wyjaśnić świat nie musimy odwoływać się do Boga

-    deizm - zanika Bóg, jako ojciec sędzia; Bóg istnieje jako konstruktor, wielki zegarmistrz,

-    Bóg stworzywszy prawa wycofał się, nie interweniuje, nie działa,

-    Bóg przeniósł się do naszego wnętrza,

-    jedynym bytem jest człowiek

-    państwo jest zbiorem wolnych jednostek,

-    niezależność (od tradycji)

Kartezjusz (sceptyk)

-    żył w epoce „powszechnego zwątpienia",

-    reformacja - jedność chrześcijańska przestaje istnieć,

-    chrześcijaństwo „pęka" - ogłoszenie przeciwstawnych prawd (katolicyzm, protestantyzm),

-    konflikt z arystotelizmem,

-    pewne ustalenia są sprzeczne z tym, co mówi Arystoteles,

-    sfera „nad" i „pod" księżycowa,

-    cel poruszającego się przedmiotu - stan spoczynku,

-    nauka bada przyczyny, a nie cele,

-    Kartezjusz jest sceptykiem, który chce przestać być sceptykiem,

-    metoda poszukiwań (wiedzy pewnej - prawdy):

metodyczne wątpienie zastosowanie wątpienia:

-    jeśli są powody, żeby w coś (wiedzę) wątpić, to odrzucamy ją,

1.    Wiedza zmysłowa (empiryczna) - zmysły was wodzą

2.    Odróżnienie jawy od snu