Te dwa prawa powodują, że materia jest w ciągłym mchu. Według Marksa, wszystkie przemiany fizyczne, biologiczne, psychologiczne, a w końcu społeczne i ekonomiczne, dają się sprowadzić do tych dwóch elementarnych praw dialektyki. Ruch ten jednak nie jest przypadkowy, lecz jego racjonalna struktura wynika właśnie z tych praw. Prawa te powodują ciągłe powstawanie nowych, wyższych form istnienia materii (nowych jakości) i zanikanie starych form. dzięki czemu materia uzyskuje coraz doskonalsze i bardziej złożone formy rozwoju.
Zadaniem nauki powinno byt5 więc szukanie, w poszczególnych przypadkach, ogólnego kierunku przemian dialektycznych. Wykrycie w danym zjawisku przejawów działania praw dialektyki. gwarantuje faktyczne zrozumienie danego zjawiska.
Stosując swoje podejście do historii, ekonomii i polityki. Marks twierdził że odkrył ogólne prawo dialektyczne wszelkich przemian społecznych Prawo to znane jest jako prawo walki klas.
Według Marksa i jego następców, źródłem wszelkich przemian społecznych są zmiany w zakresie organizacji produkcji. Produkty to dobra, które są wytworem ludzkiej pracy. Oprócz pracy, potrzebne do ich wytwarzania są także środki takie jak: surowce, urządzenia i pomieszczenia. Środki produkcji czyli baza. generują nadbudowę, czyli, filozofię, naukę i szmkę danego okresu. Wedhig Marksa, cała "gra" tworząca politykę, historię i ekonomię toczy się wokół własności środków produkcji. Właściciel środków produkcji decyduje bowiem o organizacji pracy oraz o dystrybucji produktów. Powoduje to. że ludzie dzielą się na właścicieli środków produkcji i ludzi, którzy dostają część wy tworzonych przez siebie produktów w zamian za dostęp do środków. Te dwie grupy tworzą stale antagonistyczne klasy społeczne - klasę posiadaczy i klasę pracującą, które bezustannie toczą między sobą "cichą wojnę".
Te dwie podstawowe klasy społeczne są dwiema antagonistycznymi jakościami w życiu społecznym, które podlegają ogólnym prawom dialektyki materialistycznej - ciągle się ze sobą ścierają, a zmiany społeczne generowane przez to ścieranie przechodzą z ilości w jakość, generując kolejne, coraz wyższe formy organizacji pracy i społeczeństwa, tworząc przy okazji to. co nazywamy historią.
Ze względu na to. że prawa dialektyki są tak samo. a nawet bardziej niewzruszalne od praw fizyki, o kierunku tych przemian nie decydują poszczególni ludzie. lecz właśnie te prawa, którym na dhiższą metę nikt nie jest w stanie się przeciwstawić.
Według tego modelu historii, wszelkie instytucje i zjawiska społeczne, od kultury, poprzez politykę do wojny, wynikają z walki klas i ich znaczenie jest wtórne do organizacji produkcji dóbr materialnych (stąd marksistowska liistoriografia i socjologia była określana jako materializm historyczny).
Marks podzielił historię na okresy, w których dominowała określona forma własności środków produkcji. Były to kolejno wspólnota pierwotna, okres niewolnictwa, feudalizm i kapitalizm. Sam Marks żył w okresie rozkwitu kapitalizmu Teoria walki klas posłużyła Marksowi do próby przewidzenia dalszego kierunku przemian społecznych.
Według Marksa i jego następców, w kapitalizmie występują dwie klasy społeczne: kapitalistów - czyli posiadaczy środków przemysłowej produkcji oraz robotników najemnych. Kapitaliści starają się uzyskiwać maksymalne dochody ze swoich środków produkcji. Mogą tego dokonywać na dwa sposoby:
• poprzez koncentrację i unowocześnianie produkcji, powodując ogólny wzrost produktywności
• poprzez ciągłe zmniejszanie zarobków robotników, powodując, że coraz większa część wytworów ich pracy zostaje w rękach kapitalistów, czyli innymi słowy, na stałym wzroście wyzysku robotników.
Zdaniem Marksa, pierwszy sposób ma swoje ograniczenia, w rezultacie czego kapitaliści będą musieli zacząć koncentrować się głównie na dnigim sposobie wzrosm swoich dochodów. Będzie to oczywiście powodowało narastanie protestu robotników, który w końcu (zgodnie z prawem przechodzenia ilości w jakość) spowoduje wybuch rewolucji znosząc klasę kapitalistów poprzez odebranie jej środków produkcji i oddanie ich pod ogólny nadzór wszystkich robotników.