415

Papiery wartościowe (zwane też walorami) są dokumentami - o ściśle określonej przez prawo formie - stwierdzającymi określone prawa majątkowe, które z racji ich posiadania przysługują posiadaczowi.

Ze względu na rodzaj prawa majątkowego płynącego z tytułu posiadania papieru wartościowego, wyróżnia się:

•    Walory opiewające na wierzytelności pieniężne (weksle, czeki, obligacje, bony loteryjne),

•    Walory dokumentujące współwłasność w majątku ich emitenta (akcje, certyfikaty lokacyjne).

Z punktu widzenia sposobu przenoszenia tytułu własności wyróżnia się:

•    Papiery wartościowe imienne (zwane też papierami wartościowymi rekta), które upoważniają do dysponowania nimi jedynie osobę wymienioną imiennie, indywidualnie w ich treści

•    Na okaziciela (bezimienne) przeniesienia praw własności odbywa się w drodze przekazania dokumentów miedzy kontrahentami.

•    Na zlecenie określonej osoby - upoważniają do dysponowania nimi każdą osobę, która włada dokumentem , a przenoszenie praw własności na inne osoby jest możliwe w formie zapisu na dokumencie.

Ze względu na charakter dochodu uzyskiwanego z tytułu posiadania papiery wartościowe dzielimy na :

•    Dywidendowe - przynoszące ich posiadaczom dochód w charakterze udziału w zysku z konkretnej działalności

•    Procentowe - odsetkowe -.będące świadectwem oprocentowanego długu, którego wynagrodzenie i zwrot nie jest powiązane z wynikami finansowymi firmy.

W zależności od formy obrotu papierami wartościowymi wyróżnia się:

•    Walory giełdowe - obrót ich dokonywany jest na giełdzie na tzw. Rynkach urzędowych, są to np. akcje, obligacje, bony skarbowe

•    Pozagiełdowe, których obrót jest realizowany na rynkach poza giełdą np. czeki, weksle handlowe.

Papiery wartościowe pełnią wiele funkcji, a mianowicie:

•    Kredytową, polegającą na tym, że wystawiając papier wartościowy i wydając go wystawca uzyskuje u nabywcy określoną kwotę, lub też prolongatę spłaty zadłużenia z tytułu dokonanej transakcji np. weksel

•    Płatniczą, papiery stanowią legalny instrument zapłaty np., czeki.