42186

Odmienność polega na innym hierarchicznym porządku funkcji. Dominacja funkcji poetyckiej tworzy dzieło sztuki.

Definicja funkcji poetyckiej wg Jakobsona: Projekcja zasady ekwiwalencji z osi wyboru na oś kombinacji (najmniej poetycka definicja funkcji poetyckiej), np. veni, vidi, vici.

Roman Jakobson:

•    traktuje dzieło jako komunikat językowy,

•    uważa, że wszystkie funkcje istnieją w dziele,

•    w epice przeważa funkcja poznawcza, w liryce - funkcja ekspresywna, w dramacie -

funkcja imprcsy wna,

•    uważa, że funkcja poetycka istnieje również w prozie,

Mukarzowski nazwał funkcję poetycką - funkcją estetyczną, Markiewicz -funkcją autoteliczną.

UPORZĄDKOWANIE NADDANE - nadmiar organizacji, nadwyżka ładu - musi się z tym wiązać nadmiar informacji, wieloznaczność, nadmiar sensu. Termin ten pojawia    się

wartykule Janusza Strutyńskiego „Wokół teorii...”.

Wszystkie wyznaczniki łatwo podważyć, nie są one uniwersalne. Nie mają rangi wyznaczników jedynych, niepowtarzalnych. Nie ma jednej cechy literatury (jest ona heterogeniczna). Cechą literackości jest to, że spełnia ona funkcje inne niż mowa potoczna.

A może wyznaczników literatury należy szukać poza literaturą? Są koncepcje, że należy stosować oba sposoby wyznaczania literatury.

NAUKA O LITERATURZE A NAUKA O JĘZYKU

JĘZYK - system znaków konwencjonalnych, arbitralnych, tworzywo literatury, służy do komunikacji, jest to system autonomiczny, niezależny od rzeczywistości.

Język składa się ze słownika oraz reguł konstruowania słów.

Budowę znaków językowych opisał Ferdynand de Saussur (czyt. sosjer) w 1916 roku w „Kursie językoznawstwa ogólnego". Jest on uznawany za założyciela szkoły strukturalnej norweskiej (strukturalizm językowy). Twierdził, że język jest autonomicznym, niezależnym od rzeczywistości systemem znaków. Składa się z leksyki i reguł. Język staje się przedmiotem języka Wg de Saussure'a znak składa się z pojęcia i brzmienia akustycznego (tzw. dwuplanowa budowa znaku):

•    signiflant - czyli „oznaczające”,

•    signiflć - czyli „oznaczane”.

Znak jest nośnikiem znaczenia, jest dwuplanowy: signifiant (plan wyrażania, forma), signifie (plan treści). Związek między tymi planami jest umowny.

System znaków wg de Saussure’a - język jest systemem funkcjonalnym, każdy element zyskuje swoje znaczenie w obrębie danego systemu: