• dychotomiczne (binarne) - dwa prądy, które się powtarzają (podział Wólffina z 1915 roku, dotyczy sztuki w ogóle: Klasycyzm i Barok)_
• KLASYCYZM: |
• BAROK: |
• Lineamość, |
• Malarskość, |
• płaskość, |
• głębia, |
• zamkniętość formy, |
• otwartość, |
• jedność, |
• wielość, |
• jasność. |
• niejasność. |
• Te opozycje zostały przeniesione na literaturę. Julian Krzyżanowski w artykule ,3arok na tle prądów romantycznych” stwierdził, że prądy klasyczne i prądy romantyczne
Al BI A2 E2
powtarzają się. wułA*r-ri
•
• Prądy zmieniają się stopniowo, przechodzą łagodnie jeden w drugi. Kiedy trwa jeden z nich, ten drugi nie zanika całkowicie, tylko trwa w utajeniu, jego idee nie są tak popularne, jak idee prądu wiodącego.
• Jerzy Ziomek proponuje zastąpić epoki - formacjami literackimi. Wyróżnia: średniowiecze, klasycyzm, romantyzm i awangardę (nazwy jednak nie są równoznaczne z nam znanymi definicjami).
GENOLOGIA
GENOLOGIA to nauka o gatunkach i rodzajach literackich. Autorem terminu jest Paul van Tieghem.
Wyróżnimy następujące rodzaje literackie: a liryka, b) epika, c) dramat
Rodzaje literackie dzielą się na gatunki, a gatunki mają swoje odmiany.
Podział na rodzaje literackie jest ponadczasowy, uniwersalny. Wyróżniamy je na podstawie:
a sposobu uzewnętrzniania się podmiotu (w liryce mówi ,ja” liryczne, w epice mówi narrator, w dramacie nie ma podmiotu),
b budowa świata przedstawionego i kompozycja (w liryce - afabulamość, brak akcji, zdarzeń; w epice - fabuła, w dramacie - zdarzenia tworzą akcję),