42218

•    wezbrania często mają charakter katastrofalny - może dojść np. do spłynięcia jezior znajdujących się przed lodowcem

•    rytm dobowy rozwinięty w ciągu lata

•    max pizc pływy - w godzinach późno popołudniowych

•    przepływ minimalny - koło 5 rano

•    bardzo duże zróżnicowanie przepływów w rytmie dobowym, w lecie

Rzeki pasa subarktycznego i kontynentalnego umiarkowanego

•    Syberia: Ob z Irtyszem. Jenisci z Angarą. Lena z Witimcm. Allanem i Wilujcm. Jana. Indygirka. Kołyma

•    Kanada: Mackcnzic. Jukon. Frascr

•    tylko na półkuli N

•    zasilanie głównie śnieżne (+ lodowcowe <obszary górskie> oraz zasilanie deszczowe)

•    zasilanie powierzchniowe (wieloletnia zmarzlina - ogranicza krążenie gruntowe; jedynie w lecie występuje płytkie zasilanie)

•    występowanie pokrywy lodowej na rzekach przez 6-7 miesięcy; małe rzeki przymarzają nawet do dna; problem z komunikacją wodną - zimą sanie po zmarzniętych rzekach)

•    pękanie lodu na rzece - uważane przez ludy syberyjskie za początek wiosny

•    zima zmarznięte koryta; małe zasilanie; bardzo małe przepływy

•    wiosna - topnienie pokrywy śnieżnej i lodowej, wzrost poziomu wody. maj. czerwiec -wezbrania

•    lato bardzo duże wahania przepływów

•    powstają wezbrania zatorowe spowodowane przez spływ korytem kry rzecznej

•    wynika to z układów systemów rzecznych (południkowych); w górnych odcinkach rzeki szybsze topnienie pokrywy lodowej rzeki; kry płyną na północ gdzie topnienie jest dużo wolniejsze; woda nie może przepłynąć i rzeka wylewa poza koryto

•    Lena - koryto powiększa swą szerokość

•    nawet o 12 km

•    część rzek syberyjskich utraciła naturalny reżim (budowa zbiorników retencyjnych)

•    systemy rzeczne

•    rzeki wicloramicnnc    (anastomozujące)

•    większe przepływy powodują rozlanie rzek, doliny utrwalone przez rośli rui ość

•    tereny zabagnione i gęsta pokrywa roślinna tajgi - wpływ na utrwalenie dolin rzecznych

•    rzeki Kanady

•    wezbrania zatorowe

•    wezbrania wiosną, latem (wahania przepływu)

•    mają bardziej wyrównany reżim (ze względu na jeziora, zwarte lasy

Rzeki nizinne w strefie klimatu umiarkowanego kontynentalnego

•    typ wschodnioeuropejski: Wołga. Dniepr. Don. Ural. Boh. Dźwina. Newa. Peczora. Niemen

•    A. Północna: Nelson. Churchill

•    Patagonie

•    Nowa Zelandia

•    opady głównie latem

•    zimą - opady śnieżne; niskie temperatury, pokrywa lodowa (do 5 miesięcy) - topnienie na przełomie marca i kwietnia

•    główne źródło zasilania: śnieżne (roztopy wiosenne, w efekcie - wezbrania letnie w III i IV)

•    także wezbrania zatorowe

•    niewielkie wezbrania opadowe związane z opadami letnimi