MAPA4

fizyczne. Te z lat 80. mają charakter katastroficzny, mówią o nieuchronnej zagładzie Polski związanej z jej sytuacją dziejową. Formułuje jednak nakaz heroicznej wierności przegranej sprawie (Pokochać to, co skazane). Punktem wyjścia do refleksji jest zawsze konkretna sytuacja i stosunek poety do niej. Pewnie stąd duża emocjonalność jego wierszy. Wydał 6 tomów, m.in. Zmęczenie (1988) i Światło (1994).

WACŁAW OSZAJCA (ur. 1947) jest jezuitą, co ma niemały wpływ na jego poezję (w Polsce właściwie istnieje nurt poezji kapłańskiej: Twardowski, Oszajca, zmarły kilka lat temu Janusz Pasierb). Oszaj-ca zaliczany jest do twórców nurtu klasycznego w literaturze współczesnej. Jego wiersze są pogodne, czasem pojawiają się w nich delikatne żarty. Debiutował tomem Zamysł (1979). Potem wydał jeszcze Z głębi cienia (1981), Łagodność domu (1884), Ty za blisko, my za daleko (1985) oraz w Niemczech dwujęzyczny tom Podróż muzyczna. Musikalische Reise (1988).

Lata 80.

MARCIN BARAN (ur. 1963) - przedstawiciel pokolenia bruLio-nu, właściwie debiutował na jego łamach w latach 80., ale pierwszy tom wydał w 1990 roku. Do tegoż roku był współredaktorem bru-Lionu. Pomysłodawca i redaktor antologii Długie pożegnanie, zawierającej wiersze poetów młodego pokolenia. Wczesne utwory zawarł w tomach z początku lat 90. Pomieszanie i Sosnowiec jest jak kobieta, z uznaniem spotkały się jego kolejne zbiory (Zabiegi miłosne, Sprzeczne fragmenty). Uw^rażany jest za odnowiciela poezji erotycznej i poetę konceptu.

JACEK PODSIADŁO (ur. 1964) - wylansowany przez bruLion poeta pokoleniowy' i poeta osobny. Samouk, po ukończeniu szkoły podstawowej wędrował po kraju, zarabiając na życie jako „zapinacz hakowy” w hucie w Ostrowcu Św. W poezji odrzucił problematykę narodowo-społeczną na rzecz prywatnej. Tytuły tomów: Nieszczęście doskonałe (1987), W lunaparkach smutny, w lunaparkach śnteszny (1990), Języki ognia, Dobra ziemia dla murarzy (1990). Jest laureatem Fundacji im. Kościelskich.

Lata 98.

MARCIN ŚWIETLICKI (ur. 1961) nazywany jest poetą kontestującym. Jest twórcą krakowskiego pokolenia bruLionu. W 1992 roku założył zespół rockowy' Świetliki, w którym śpiewa własne teksty'. Prowadzi program kulturalny Pegaz w TVP. Jego w iersze mają charakter anarchizujący. posługuje się językiem raz bliskim brutalności, a raz liryzmowi. Odrzuca ustalone kanony w-artości i szuka wolności absolutnej.

MARZANNA BOGUMIŁA KIELAR (ur. 1963) - nazwana przez jednego z krytyków „polską Safoną”. Debiutowała tomikiem Sacra conyersazione (Suwałki, 1992). Otrzymała za niego wiele prestiżowych nagród, m.in. Czasu Kultury za najlepszy debiut, nagrodę Fundacji im. Kościelskich za rok 1993 i nagrodę im. Kazimiery Iłlakowiczówny. Została też uhonorowana Paszportem Polityki.    /

KRZYSZTOF SIWCZYK (ur. 1977) - jeden z najbardziej obiecujących młodych poetów. Autor tomu wierszy pt. Dzikie dzieci, stały współpracownik Czasu Kultury. W filmie Wojaczek zagrał rolę poety.

POKOLENIE 56

Zwane jest również pokoleniem Współczesności (od tytułu pisma, które krótko było ich trybuną). Są to poeci urodzeni w latach 1930 - 35. Ich pokoleniowym przeżyciem był przewTÓt październikowy po doświadczeniach czasów stalinowskich. Zbuntowani przeciwko schematycznej i programowo optymistycznej literaturze socrealizmu manifestowali antyestetyzm (Stanisław Grochowiak, Andrzej Bursa), zainteresowanie kultura peryferyjną (Miron Białoszewski), niezgodę na kłamstwo i konformizm (Marek Hłasko, Andrzej Bursa), poczucie nieprzystosowania do rzeczywistości (Marek Hłasko). Nie tworzyli zorganizowanej grupy, byli wyraźnymi indywidualnościami. Do pokolenia ' 56 należeli poeci: Ernest Bryll, Andrzej Bursa, Stanisław Grochowiak, Jerzy Harasymowicz, prozaicy - Andrzej Bryeht, Marek Hłasko, Ireneusz Iredyński, Marek Nowakowski, Jerzy Krzysztof), Włodzimierz Odojewski, Władysław Terlecki, dramaturdzy' - m.in. Sławomir Mrożek i krytycy- np. Jan Błoński i Jacek Łukasicwicz. Formą wypowiedzi tej generacji były teatry studenckie, m.in. Studencki Teatr Satyryków (STS) w Warszawie, Bim - Bom w Gdańsku, Kalambur we Wrocławiu oraz kabarety, m.in. Piwnica pod Baranami w Krakowie.

NOWA FALA POKOLENIE ’68 I 70

Tworzyli ją poeci urodzeni po II wojnie światowej. Inne nazwy tej generacji pochodzą od orientacji daty debiutu. Ich przeżyciem pokoleniowym były wydarzenia z łat 1960 -1970, zwłaszcza Marzec' 68. Zarzucali poprzednim generacjom, że nie sprostały wymaganiom współczesności (np. nie zapobiegły wpływowi propagandy). Programowym hasłem uczynili Herbertowski nakaz „dawania świadectwa”. Żądali od poezji prawdy, rzetelnego opisu rzeczywistości (akcent na aktualność i bliskość codziennego tycia). Opowiadali się po stronie człowieka, bronili jego praw (ich bohater jest jednym z wielu - u Barańczaka „NN”). Byli moralnie bezkompromisowi, fałsz swojej epoki demaskowali przez grę z językiem (parodiowanie nowomowy, języka propagandy, przywracanie dosłowności utartym metaforom). Stworzyli wzór poezji podejmującej aktualne zadania. Nie mieli swojego pisma - wypowiadali się w Studencie, Orientacji, Nowym Wy razie.

Program ideowy i artystyczny określili w tekstach krytycznych -Nieujhi i zadu fani (1911), Ironia i harmonia (1913 ), Etyka i poetyka (1974) Stanisława Barańczaka oraz Świar nie przedstawiony (1974) Adama Zagajewskiego i Juliana Kornhausera.

Oprócz nich do Nowej Fali należeli Ryszard Krynicki, Leszek Szaruga, Krzysztof Karasek i Ewa Lipska.

Formą wypowiedzi generacji byty teatry studenckie, m.in. poznański Teatr Ósmego Dnia oraz kabarety, np. Salon Niezależnych.

Wydarzenia polityczne po 1976 roku zróżnicowały NF- wielu jej przedstawicieli tworzyło drugi obieg literatury.

POKOLENIE brulionu

Jest to generacja poetów urodzonych w okolicach 1960 roku skupionych wokół kwartalnika bmLion. Poszukując wolności rozumianej jako absolut (Marcin Świctlicki,Do Jana Polkowskiego), wyróżnikiem swojej postawy uczynili bunt i kontestację. Odrzucali tradycję kulturową i patriotyczną oraz uznane autorytety (Ust do papieża Jana Pawła Drugiego pocztą niedyplomatyczną oraz W odpowiedzi na wiersz Czesława Miłosza „Sarajewo" a także obronie własnej Jacka Podsiadły), historii przeciwstawiali własną biografię. Chętnie posługują się formą intymnego dziennika poetyckiego, chcą być poetami, a nie sumieniem narodu. Interesują się problematyką egzystencjalną. Wyrazem ich kontrowersyjnej postawy są obrazoburcze gesty', nadużywanie w poezji wulgaryzmów. Mają silne poczucie odrębności.

Przedstawiciele „b” - Marcin Świetlicki, Jacek Podsiadło, Robert Tekicli, Marcin Baran, i związani z nimi prozaicy - Olga Tokarczuk, Magdalena Tuli, Manuela Grctkowska i TomekTryzna.