2121402296

zużycia osiągną wartość dopuszczalną. Zużycie ostrza może też mieć charakter katastroficzny (np. wykruszenie, wyłamanie znacznej części ostrza itp.). Trwałość ostrza w sposób znaczący wpływa na koszty obróbki.

Uzyskiwana w wyniku skrawania chropowatość powierzchni, wyrażana za pomocą znormalizowanych parametrów (np. R_a, R_z, S_m), jest szczególnie istotna w przypadku, gdy dana powierzchnia obrabiana jest „na gotowo”. Chropowatość powierzchni obrobionej jest ważna również wówczas, gdy od tej chropowatości zależą efekty dalszej obróbki wykańczającej, następującej po danej operacji (np. dogładzanie, nagniatanie).

Siły występujące w procesie skrawania powodują obciążenie narzędzia skrawającego, przedmiotu obrabianego, uchwytu, przyrządu obróbkowego, a także wielu elementów obrabiarki. Całkowitą siłę skrawania rozkłada się na siły składowe: skrawania F_c, odporową F_p oraz posuwową F_f. Iloczynowi siły skrawania i prędkości skrawania równa jest moc skrawania.

Rodzaj wiórów (odrywane, ścinane) oraz ich kształt (np. pasmowe, śrubowe, spiralne, łukowe, elementowe, igłowe) jest uzależniony od rodzaju materiału obrabianego, budowy narzędzia oraz warunków technologicznych obróbki. Z kształtem wiórów związana jest „łatwość” ich usuwania zc strefy skrawania, co ma szczególne znaczenie w przypadku obróbki zautomatyzowanej. Oplątują-ce się wokół narzędzia bądź przedmiotu obrabianego wióry mogą prowadzić do porysowania powierzchni obrobionej. Ponadto od kształtu wiórów zależy stosunek objętości zajmowanej przez wióry do objętości materiału, z którego dane wióry powstały (stosunek ten, zwany objętościowym współczynnikiem wióra, może wahać się w granicach 5 - 400 [4]).

Poza użytkowymi wskaźnikami skrawalności stosowane są też wskaźniki fizyczne, do których zalicza się między innymi [11, 12]: temperaturę skrawania, tarcic między ostrzem a wiórem oraz ostrzem a przedmiotem obrabianym, współczynnik spęczcnia wióra, zdolność materiału do tłumienia drgań, naprężenia własne (tj. naprężenia równoważące się wewnątrz pewnego obszaru obrobionej części i występujące bez obciążenia zewnętrznego), utwardzenie warstwy wierzchniej obrabianego przedmiotu.

Wskaźniki skrawalności mogą być podawane jako wartości bezwzględne (np. trwałość ostrza w minutach, parametr chropowatości powierzchni R_a w mikrometrach itp.) albo wartości względne, wyrażające stosunek wartości bezwzględnej określonego wskaźnika dla badanego materiału do wartości bezwzględnej tego samego wskaźnika dla umownie przyjętego materiału odniesienia.

8