• Czynniki fizyczne - choroba, uszkodzenie ciała
• Czynniki emocjonalne-strach, depresja
• Czynniki środowiskowe - ekstremalne temperatury
• Czynniki metaboliczne - odwodnienie, głód organizmu
Stres pobudza: podwzgórze => przysadkę => nadnercza => układ adrenergiczny
Po długim stresującym okresie (kiedy funkcjonujemy dobrze mimo wszystko) następuje nagły odpoczynek, w naszym organizmie krąży wiele szkodliwych substancji, które mogą spowodować nawet zawał serca
STAN ZAGROŻENIA
Mobilizacja rezerw glukozy | ||
Mózg |
Aktywacja układu współczulnego |
Zmiany w układzie krążenia (odciąganie krwi z naczyń powierzchniowy ch i dotlenienie mięśni) |
Rdzeń nadnerczy |
Adrenalina. noradrenalina |
Przyspieszenie rytmu serca i oddechu |
Wzrost zużycia energii przez wszystkie komórki |
Przykład radzenia sobie organizmu z zimnem:
ZIMNO (stresor) => kora nadnerczy wydziela hormony steroidowe =>steroidy pobudzają glukoneogenezę (tworzenie glukozy) oraz procesy lipolityczne (rozkładanie tłuszczu i tworzenie wolnych kwasów tłuszczowych - EFA) => odpowiedź na stresor - CIEPŁO
Stres - nadmierna reakcja organizmu na jakiekolwiek obciążenie, obejmujące zmiany neurohormonalne. Obciążenie fizjologiczne organizmu (strain) - jest wynikiem nie tylko zakłócenia homeostazy, lecz także reakcji układów regulujących, których aktywacja skierowana jest na wyrównanie tego zakłócenia.
Aklimatyzacja - globalne przystosowanie się do warunków zewnętrznych (wiele czynników)
Aklamacja - możliwa tylko w sztucznym środowisku laboratoryjnym - przystosowanie się tylko do 1 istniejącego czynnika.
Im lepiej sobie radzimy ze stresem, tym mniejsze ponosimy koszty fizjologiczne. Na stres można się uodpornić, a przynajmniej na niektóre stresowy sytuacje.
Adaptacja a środowisko
W biologii teoretycznej adaptacja oznacza te przemiany, które zachodzą we właściwościach dziedzicznych populacji w trakcie przystosowania się do warunków konkretnego środowiska. Jest to adaptacja genetyczna polegająca na stopniowym przeobrażeniu struktury genetycznej populacji zachodzącym głównie pod wpływem działania doboru naturalnego. Zjawiska adaptacji genetycznej są uchwytne w obserwacjach przemian międzypokoleniowych a więc moZemy brać pod uwagę minimum 2 pokolenia, zmiany te nie dotyczą osobników, jednostek, lecz POPULACJI. Środowisko działa na wszystkie geny populacji (tzw. pula genetyczna).