42364

Granica państwa - powierzchnia prostopadła do powierzchni ziemi, oddzielająca terytorium jednego państwa od terytorium innych państw lub od obszarów nie mających niczyjej suwerenności. Granica oddziela także strefy: podziemną i powietrzną. Są granice lądowe i wodne.

Podstawą prawną granic państwa jest z reguły umowa międzynarodowa. Ustalenia granic dokonuje się poprzez ich opis i wyznaczenie ogólnego przekroju linii granicznej na mapie o dużej skali. Następnymi czynnościami są delimitacja oraz demarkacja, czyli szczegółowe określenie, wytyczenie i oznakowanie granicy w terenie. Przebieg linii granicznej na lądzie jest oznaczony znakami granicznymi, granicę morską stanowi granica zewnętrzna morza terytorialnego. W celu ochrony granic państwa ustanawia się pas drogi granicznej 15-100m szerokości i strefę nadgraniczną 2-6km.

Pojęcie granicy ma aspekt geograficzny, prawny, polityczny, ekonomiczny i militarny.

Pierwsze granice były stanowione zazwyczaj przez pustkowia, góry lub bagna

W czasach Imperium Rzymskiego granicę rozumiano jako linię obrony imperium.

Współczesna koncepcja granicy istnieje od końca XIXw.

Istota każdej granicy polega na rozdzieleniu dwóch różnych obszarów, istota granicy państwowej polega na określeniu zasięgu terytorialnej zwierzchności.

Kategorie granic:

1    Naturalna - pojęcie powstało we Francji; granice oparte na elementach geomorfologicznych, takich jak góry, rzeki, brzegi jezior i mórz.

2    umowna

3    geometryczna - wyznaczone wzdłuż równoleżników i południków np. w USA i Kanadzie przy wyznaczaniu granic stanów i prowincji

4    narodowa

Granice są często odzwierciedleniem siły politycznej ich twórców.

Spór graniczny - dotyczy różnic stanowiska stron co do interpretacji przebiegu linii granicznej ustalonej traktatem

Spór terytorialny - gdy jedna ze stron kwestionuje ważność samego traktatu ustanawiającego granicę

Zmienność granic - granica jest związana z procesem historycznym; obszarami o znacznej zmienności są Bliski Wschód, Azja Południowo-Wschodnia, środkowa Europa

Wśród przyczyn braku stabilizacji granic wymienia się:

1 nieistnienie naturalnych barier