42668

III. Część Trzecia (Przepisy moralności)

Zanim zaczniemy przebudowywać dom. w którym się mieszka, nie wystarczy go tylko zburzyć, trzeba przecież wystarać się o jakiś dom zastępczy, gdzie bym można zamieszkać wygodnie na czas kiedy się będzie pracować nad tamtym.

Aby nie pozostać zupełnie niezdecydowanym co do swych czynów, oraz aby nie zaprzestać od owej chwili żyć najszczęśliwiej jak tylko można należy sobie stworzyć moralność tymczasową, która składa się z czterech zasad:

1. Posiliszeiistwo prawom i obyczajom własnego kraju, trzymanie się wytrwale religii. oraz kierowanie się we wszelkich sprawach mniemania najbardziej umiarkowanymi i najdalszymi krańcowości, które są najpowszechniejsze wśród najrozsądniejszych, wśród tych wśród których się żyje; bo z drogi umiarkowanej łatwiej się wycofać niż z krańcowej, kiedy się pobłądziło. Należy się ponadto wyrzec swoich dotychczasowych mniemali, oraz obserwować czyny tych na których się wzoruje a nie ich słowa. Ponadto trzeba unikać wszelkich zobowiązali, które umniejszają naszą swobodę. Nie można uważać rzeczy za dobrą kiedy przestanie być oba już dobra.

2 Stanowczość, nieugiętość, zdecydowanie i stałość w swych czynach, trzymanie się mniemali najbardziej wątpliwych jeżeli już się je obrało, jakby były one najpewniejsze Jednak wybierać mniemania najbardziej prawdopodobne. Metafora: należy brać przykład z człowieka, który zbłąkawszy się w lesie idzie zawsze najprościej, w tym samym kierunku, nie zmieniając go dla błahych powodów.

3. Zawsze przezwyciężać siebie bardziej niż los. oraz zmieniać raczej swe życzenia aniżeli porządek świata.

Wyrobić sobie przeświadczenie, ze poza myślą nie istnieje nic. co byłoby bezwzględnie w naszej mocy. Tak wiec jeśli wykonaliśmy wszystko co w naszej mocy a nie udało się tego wykonać, to oznacza ze nie leży to w gestii naszych możliwości. Nie należy tez robić nic z konieczności, ale zawsze z chęci (ogromny wpływ filozofów stoickich). Wystarczy wiec sądzić właściwie i robić wszystko co w naszej mocy, aby osiągnąć wszystkie cnoty oraz zadowolenie życiowe. Ważną uwagę dla wyrobienia tego poświęcić należy medytacji.

4 Trzeba spróbować wyrobić własnych sądy. niż pójść na łatwiznę podjęcia czyjeś myśli. Należy z góry we wszystko wątpić i dopiero w momencie udowodnienia prawdziwości rzeczy w to wierzyć. Nie znaczy to. ze naśladować należy sceptyków którzy wątpią dla samego wątpienia, gdyż po przekonaniu się o prawdziwości rzeczy należy ja przyjąć za pewnik. Wystarczy dobrze sądzić, aby dobrze czynić. Gdy zdobędzie się wszystkie cnoty, nie podobna nie czuć się szczęśliwym.

Kartezjusz począł te myśli w zamknięciu, postanowił się z nimi lepiej uporać i sprawdzić je obcując z ludźmi Wspomina, że był raczej obserwatorem niż aktorem. Dziewięć lat podczas których podróżował on po świecie zajęło Kartezjuszowi wprowadzanie i ćwiczenie tych zasad, gdyż na ten czas odłożył rozważania filozoficzne, dochodząc do wniosku ze jest za młody (miął wtedy dwadzieścia trzy lala).

IV. Część Czwarta (Dowodzenie ishiieiiia Boga)

Bóg istnieje ze względu na to. ze wiemy ze istnieje. Należy przyjąć zasadę Myślę wiec jestem, gdyż jest ona jako jedyna na początku metody niezachwiana i pewna. Można przyjąć, że rzeczy które pojmuje się za jasne i wyraźne ismieją przy czym należy bardzo dokładnie określić co znaczy jasne i wyraźne. Człowiek jest substancją której istotą jest myślenie i która aby istnieć, nie potrzebuje żadnego miejsca, ani nie zależy od żadnej rzeczy materialnej. Dusza jest całkowicie odrębna od ciałą jest ponadto łatwiej poznawalna niż ciało.

Można wyobrazić sobie cos co jest mniej doskonale od siebie, mimoiz niekoniecznie musi to istnieć. Nie można jednak tego samego sądzić o idei istoty doskonalszej od siebie, ponieważ wyobrażenia o czymś doskonalszym nie można stworzyć samemu, musi być ono dane z góry. Rzecz doskonała nie może pochodzić od rzeczy mniej doskonalej stad wizja Boga w człowieku musi być dana właśnie od Boga jako istoty doskonalej. To, że Bóg jest istotą doskonałą jest co najmniej równie pewne, jak może być pewny jakikolwiek dowód geometryczny (w kuli wszystkie jej części jednakowo oddalone są od jej środka). To samo tyczy się duszy, która jednak nie może być poznana przez człowieka na poziomie zmysłowym, bo na takim nie istnieje. Nie można poznać duszy zmysłami, to tak jak chciałoby się cos zobaczyć zmysłem smaku.

Bóg istnieje, jest istotą doskonałą i wszystko. co jest w nas pochodzi od Niego. Stąd wynika, że nasze pojęcia lub idee jako rzeczy pochodzące od Bogą we wszystkim, w czym są jasne i wyraźne, muszą być prawdziwe.

Czy na jawie, czy we śnie. nigdy nie powinniśmy dać się przekonać niczemu poza oczywistością naszego rozumu.

Zmysły mogą nas zwodzić. Mimo, że widzimy słońce bardzo wyraźnie, nie powinniśmy sądzić, że jest ono tej wielkości, jakiej je widzimy.

2