Aby zrozumieć działanie analizy strategicznej należy na wstępie wyjaśnić jej pojęcie. Otóż „analiza obejmuje system różnorodnych metod badania naukowego, które polegają na rozłożeniu badanego przedmiotu lub zjawiska na części składowe w celu wykrycia składników albo logicznej abstrakcji niezbędnej do pełnego poznania całości sformułowania odpowiedniej decyzji."1 Zdaniem F. Bławata Analiza, (niekoniecznie ekonomiczna), jest metodą poznania obiektów i złożonych zjawisk poprzez ich podział na elementy proste i zbadania związków między nimi, szczególnie zaś związków przyczynowo-skutkowych "2 Natomiast pod pojęciem strategia kryje się proces określenia długofalowych celów i zamierzeń organizacji oraz przyjęcia kierunków działania, a także alokacji zasobów koniecznych dla zrealizowania tych celów. We współczesnej literaturze pojęcie analizy strategicznej jest bardzo szeroko rozumiane. G. Gierszewska i M. Romanowska w książce „Analiza strategiczna przedsiębiorstwa” przedstawiają analizę strategiczną w dwóch ujęciach: czynnościowym i narzędziowym. „ W sensie czynnościowym analiza strategiczna jest zbiorem działań diagnozujących organizację i jej otoczenie, umożliwiających zbudowanie planu strategicznego i jego realizację. W sensie zaś narzędziowym analiza strategiczna jest zestawem metod analizy, które pozwalają na zbadanie, ocenę i przewidywanie przyszłych stanów wybranych elementów przedsiębiorstwa i jego otoczenia z punktu widzenia możliwości przetrwania i rozwoju."3 Analiza strategiczna różni się od innych analiz przede wszystkim tym, że nie tylko bada otoczenie i organizację ale jednocześnie konfrontuje wyniki tych badań, jak i tym, iż wykorzystuje metody ilościowe i jakościowe z dziedzin ekonomii, finansów, socjologii, psychologii, statystyki i marketingu.
Analiza strategiczna stanowi pierwszy etap procesu jakim jest zarządzanie
strategiczne. Drugim etapem procesu zarządzania jest planowanie. Planowaniem określamy
proces ukierunkowania działań, który polega na:
zdefiniowaniu celu,
określeniu sytuacji obecnej,
określeniu uwarunkowań sytuacji w przyszłości,
analizie alternatywnych kierunków działania,
2
J. Duraj: Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa. PWE, Warszawa 1993, s.9
F. Bławat: Analiza ekonomiczna. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1999, s.8
G. Gierszewska. M. Romanowska : Analiza strategiczna przedsiębiorstwa. PWE. Warszawa 2002. s.17