43103

poręczyciel. Uprawnionymi z weksla (wierzycielami wekslowymi) są: remitent, kolejni indosatariusze oraz posiadacz weksla.

Przepisy prawa wekslowego dopuszczają istnienie weksli niezupełnych, zwanych wekslami in blanco. Wekslem takim jest weksel zawierający podpis wystawcy, nie określający jednak np. sumy wekslowej lub terminu płatności. Weksle takie mają najczęściej charakter weksli gwarancyjnych, gdy strony nie mogą dokładnie określić z góry ani wysokości roszczeń, ani terminów płatności. Weksel taki powinien być w stosownym czasie uzupełniony zgodnie z porozumieniem stron. Jeżeli weksel niezupełny w chwili wystawienia uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa. Przeniesienie praw z weksla następuje w drodze indosu. Przepisy odróżniają indos imienny (zupełny), przez który uprawniony z weksla przenosi swe prawa na oznaczoną osobę, oraz indos in blanco, dokonywany przez samo umieszczenie podpisu na odwrocie weksla. Jeśli indos jest in blanco, posiadacz weksla ma trzy możliwości: może wypełnić indos nazwiskiem własnym lub innej osoby; może indosować weksel dalej in blanco lub na inną osobę; może przenieść weksel na inną osobę bez wypełniania indosu in blanco i bez indosowania.

Indosant może zabronić dalszego indosowania. W takim przypadku nie odpowiada wobec następnych indosatariuszy. Wystawca weksla, który nie życzy sobie dalszego jego przenoszenia przez indos, musi umieścić na wekslu wyraźne sformułowanie „nie na zlecenie" lub inne zastrzeżenie równoznaczne. W takim wypadku weksel przenieść można nie drogą indosu, a jedynie w formie i ze skutkami zwykłego przelewu.

Indos spełnia dwie podstawowe funkcje: przenośną i gwarancyjną. Funkcja przenośna polega na tym, że indos przenosi wszystkie prawa z weksla w całości. Indos częściowy jest nieważny. Musi on być bezwarunkowy. Funkcja gwarancyjna polega na tym, że przez umieszczenie indosu indosant staje się współdłużnikiem solidarnym ze zobowiązania wekslowego i odpowiada za przyjęcie i zapłatę weksla, chyba że dokonał przeciwnego zastrzeżenia, np. zamieszczając klauzulę „bez zobowiązania" lub „bez obliga".

Przepisy prawa wekslowego przewidują, że za prawnego posiadacza weksla uważa się tego, kto ma weksel i wykaże prawo swoje nieprzerwanym szeregiem indosów, chociażby ostatni indos był in blanco.

Weksel może być płatny za okazaniem, w pewien czas po okazaniu, w pewien czas po dacie lub w oznaczonym dniu. Weksel z innymi terminami płatności lub z kilku następującymi po sobie terminami jest nieważny. Weksel za okazaniem jest płatny przy przedstawieniu, przy tym powinien być przedstawiony do zapłaty w ciągu roku od dnia wystawienia. Wystawca może zastrzec, że weksel płatny za okazaniem nie może być przedstawiony do zapłaty przed oznaczonym dniem. Posiadacz weksla płatnego w oznaczonym dniu albo w pewien czas po dacie lub po okazaniu powinien przedstawić go do zapłaty bądź w pierwszym dniu, w którym może wymagać zapłaty, bądź w jednym z dwóch następujących dni powszednich.

Trasat może przy zapłacie żądać wydania weksla pokwitowanego przez posiadacza. Gdy trasat (przy wekslu własnym - wystawca) wykupuje weksel w terminie, zobowiązanie wekslowe zostaje spełnione. Znacznie bardziej złożona sytuacja powstaje wtedy, gdy nastąpi z ich strony odmowa przyjęcia lub zapłaty sumy wekslowej. Odmowa przyjęcia lub zapłaty sumy wekslowej przez trasata - jako głównego dłużnika z weksla trasowanego - daje posiadaczowi weksla możliwość