Do podstawowych miar wykorzystywanych do badania struktury ludności wg płci należą:
• współczynnik feminizacji: ogólny I typu (określa stosunek liczby kobiet w danym okresie do liczby ludności): ogólny II typu (określa stosunek liczby kobiet wdanym okresie do liczby mężczyzn)
- współczynnik maskulinizacji
W Katarze 70% populacji to mężczyźni; Kuwejt 65%. W RPA współczynnik feminizacji wynosi 100,2, Nikaragui 98,8. Współczynnik feminizacji w Zakopanem 122, Sopocie 117, Krynicy 120. Dła świata: 98 kobiet na 100 mężczyzn. Ekscyzja - rytualne okaleczenie - pozbawienie cech płciowych kobiet (w Etiopii, Somalii 90% dziewczynek jest okaleczanych)
Zagadnienie 5.
Migracje na świacie: klasyfikacja migracji ze względu na czas i motywy, mechanizm migracji: bariery i czynnik. Dawne i współczesne migracje ekonomiczne: ich przesłanki i przebieg. Skutki demograficzne, społeczne i ekonomiczne migracji (dla kraju eksportera i importera siły roboczej), także na przykładzie współczesnych migracji zarobkowych Polaków.
Migracja (z łac. rmgratio. migrae - wędrówka, przemieszczanie) - przemieszczenie się ludności prowadzące do zmiany miejsca zamieszkania lub miejsca czasowego pobytu. Migracje są ruchem dwukierunkowym: napływ do miejsca przeznaczenia to imigracja, a odpływ z miejsca pochodzenia to emigracja.
W sensie statystycznym w przypadku migracji musi nastąpić przekroczenie granicy administracyjnej.
Pomiar migracji - saldo migracji: SM = I - E/1000
Obrót migracyjny (ogólna mobilność): OM = I ♦ E (w przeciwieństwie do salda migracji odzwierciedla dokładniej migracje; w przypadku salda migracji wynik może wynosić 0. ale nie oznacza to. że nie ma migracji.
Rodzaje migracji ze względu na czas trwania:
- stałe (trwałe, obejmują też zamiar trwałości)-przyczyny: ekonomiczne, rezydencjalne, rodzinne, matrymonialne, polityczne;
- czasowe (sezonowe, cykliczne) - przyczyny: zarobkowe, edukacyjne, zdrowotne, religijne, turystyczne;
- cykliczne (wahadłowe) - przyczyny: dojazdy do pracy, szkoły itp.. odwiedziny rodziny, wyjazdy rekreacyjne.
Rodzaje migracji ze względu na przyczynę (oprócz wyżej wymienionych); II podział:
- swobodne (odbywają się w wyniku dobrowolnej decyzji i wyboru osoby migrującej
- przymusowe (wymuszone) - związane są z pogorszeniem warunków życia, klęską żywiołową, wojną, wysiedleniem, prześladowaniem: migrujących przymusowo nazywany uchodźcami.
Inne kryteria podziału migracji:
- żywiołowe i planowe;
- zorganizowane i niezorganizowane;
- legalne i nielegalne;
- zbiorowe, rodzinne i indywidualne;
• docelowe i etapowe (od razu osiąga się cel. dochodzi się do celu);
- migracje łańcuchowe (najpierw wyjeżdża jedna osoba, później sprowadza rodzinę);
- całościowe (dotyczy całej populacji) i selektywne (wiek. płeć. narodowość, pewne grupy zawodowe).
Większość krajów Europy Zachodniej podpisuje umowy o readmisji (odsyłaniu imigrantów, którzy nie mają prawa przebywać w danym kraju).