Kolizja przepisów prawnych może zachodzić na dwóch plaszczyzna<
a) w czasie, b) w przestrzeni.
1. Kolizja przepisów prawnych w czasie
Do kolizji przepisów prawnych w czasie dochodzi wtedy, gdy sprai (stosunek prawny) uregulowana jest odmiennie przez dwa lub więcej przepis<
wydanych w różnym czasie. Jeśli np. w czasie trwania małżeństwa wcho<
w życie nowy kodeks rodzinny regulujący odmiennie niż poprzedni wzajem
prawa i obowiązki małżonków, to jest to typowy przykład kolizji przepis*
dawnych i nowych, a więc kolizji w czasie. W naturalny sposób nasuwa
pytanie, czy prawa i obowiązki małżonków wyznacza teraz nowy kodę rodzinny, czy też ten, który obowiązywał w czasie zawarcia małżeństwa
Instrumentem służącym do rozstrzygania kolizji w czasie są przede wszy
kim przepisy przejściowelub wprowadzające. Pizepisy przejściowe (zam
szczane z reguły na końcu aktu normatywnego) ustalają, jak należy rozstrzyA
kolizje powstające wskutek wejścia w życie danego aktu. Polega to najczęśc
na wskazaniu przez przepisy przejściowe tych aktów normatywnych i pojed:
czych przepisów, które w chwili wejścia w życie nowego aktu tracą m W ten sposób kolizja przepisów starych i nowych zostaje w zaród zlikwidowana.
Nie zawsze jednak akt normatywny zawiera przepisy przejściowe. Zdai
się też, że nie są one z różnych przyczyn wyczerpujące. Wtedy docho do kolizji.
Kolizja między starymi i nowymi przepisami rozstrzygana jest w opar
o zasadę: lex posterior derogat priori (ustawa późniejsza uchyla wcześniejsi
Z dwóch kolidujących w czasie aktów normatywnych do danej sprawy odn
się nowy nie tylko wtedy, gdy stary został uchylony przepisami przejściowy]
lecz także w opar ciu o ogólna zasadę. Oczywiście jest znacznie lepiej, £
ustawodawca wyraźnie oznaczy uchylane akty normatywne, gdyż zapobiega
powstaniu zawsze możliwych wątpliwości.
2