5686

-    informacji o wynikach kontroli zleconych przez Sejm lub jego organy, przeprowadzonych na wniosek Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów oraz innych ważniejszych kontroli

-    wynikających z kontroli zarzutów dotyczących działalności osób wchodzących w skład Rady Ministrów, osób kierujących innymi instytucjami (art. 4 ustl)

-    sprawozdania ze swojej działalności w roku ubiegłym.

Informacje o wynikach kontroli NIK przedkłada także Prezydentowi RPi Prezesowi RM.

Pracami NIK kieruje Prezes NIK. Odpowiada on także przed Sejmem za jej działalność. Prezesa NIK na wniosek Marszałka Sejmu lub grupy posłów, ( co najmniej 35) powołuje Sejm bezwzględną większością głosów za zgodą Senatu. Kadencja Prezesa NIK trwa 6 lat od dnia złożenia przez niego przysięgi i nie może trwać dłużej niż 2 kadencje, czyli 12 lat. Kadencja Prezesa wygasa w razie jego śmierci, orzeczenia przez Trybunał Stanu utraty zajmowanego stanowiska lub odwołania.

Sejm odwołuje Prezesa NIK, jeżeli zrzekł się on stanowiska, uzna, że stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby, został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa bądź Trybunał Stanu orzekł w stosunku do niego zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk. Prezes NIK nie może należeć do żadnej partii politycznej.

Prezes NIK może występować do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie zgodności:

-ustaw i umów międzynarodowych z konstytucją,

-ustaw i przepisów prawa z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi z konstytucją -celów i działalności partii politycznych

a także o rozstrzygnięcie sporów kompetencyjnych między centralnymi organami konstytucyjnymi.

Prezes NIK bierze także udział w posiedzeniach Sejmu i ma prawo uczestniczyć w posiedzeniach Rady Ministrów. Na jego wniosek Marszałek Sejmu powołuje i odwołuje wiceprezesów NIK (może ich byc od 2 do 4), dyrektora generalnego NIK a także członków kolegium (3 lata trwa kadencja).

W skład Kolegium NIK wchodzą: Prezes NIK jako przewodniczący, wiceprezesi i dyrektor generalny NIK oraz 14 członków Kolegium(7 przedstawicieli nauk prawnych lub ekonomicznych i 7 dyrektorów jednostek organizacyjnych NIK, spośród których Prezes NIK wyznacza sekretarza). Kolegium NIK zatwierdza analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej, sprawozdania z działalności NIK w roku ubiegłym. Uchwala: opinię w sprawie absolutorium dla Rady Ministrów, wystąpienia zawierające wynikające z kontroli zarzuty, okresowe plany pracy NIK, projekt statutu NIK, projekt budżetu NIK, a także pełni funkcje opiniujące.

NIK po przeprowadzeniu kontroli w zakresie przewidzianym przez ustawę przekazuje kierownikowi jednostki kontrolowanej a w razie potrzeby kierownikowi jednostki nadrzędnej oraz właściwym organom państwowym lub samorządowym wystąpienia pokontrolne. Wystąpienia te zawierają oceny kontrolowanej działalności a także uwagi i wnioski jak usunąć stwierdzone nieprawidłowości. W razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia NIK zawiadamia organ powołany do ścigania przestępstw lub wykroczeń. W/w organy mają obowiązek zawiadomić o wynikach postępowania.

Zarówno ustawa o NIK z 1994 r. jak i Konstytucja RP z 1997 r. określają NIK jako organ kontroli państwowej niezależny od władzy wykonawczej a podlegający Sejmowi RP. Niezależność ta a także przyznany przez obowiązujące akty prawne zakres uprawnień pozwala NIK na skuteczne funkcjonowanie i wykonywanie swoich obowiązków, co nie było by możliwe przy innym usytuowaniu NIK w strukturze organów państwowych.

2