5706

przypisywane stworzeniom. W Starym Testamencie najpierw świętość oznaczała po prostu Boga Wielkiego, niedostępnego, tajemniczego, niewidzialnego. Także pojęcie świętości znajdujemy w Księdze Rodzaju, następnie pojęcie świętości w Piśmie Świętym zaczęto również odnosić do rzeczy i do ludzi i tak były miejsca święte (jak Góra Synaj), przedmioty święte (Arka Przymierza, ofiaiy, naczynia liturgiczne), były następnie czasy święte, były także święte osoby, jeżeli wypełniały przepisy prawa zawarte w tzw. kodeksie świętości. W tym pierwszym znaczeniu świętość oznaczała oddanie dla Boga, przeznaczenie dla Boga, a w przypadku osób oznaczała oddalenie od kultów pogańskich, wiarę w jedynego, prawdziwego Boga.

Stopniowo w Starym Testamencie zaczął pojawiać się także moralny aspekt świętości i to widzimy u proroków. Prorok Ozeasz stwierdza, że objawieniem świętości Boga jest miłość Boga, wskazuje na istotę świętości. Inni prorocy podkreślają, że zewnętrzny kult i ofiaiy nie są wystarczające dla uświęcenia człowieka, konieczne jest praktykowanie sprawiedliwości, uległości Bogu w sensie posłuszeństwa i miłości. Co więcej, prorocy zwracali uwagę na to, że proces uświęcania się człowieka powinien podlegać stałemu rozwojowi, który nie wyklucza momentu próby.

W Nowym Testamencie świętość Boga, Jezusa Chiystusa, domaga się świętości ze strony osób, domaga się realizacji wypełniania przykazań Bożych. Według synoptyków wierzący w Clirystusa mają obowiązek starać się o świętość, która polega na:

1)    wierze w Jezusa Chiystusa jako Syna Bożego,

2)    zachowywaniu przykazań

3)    szlachetnym postępowaniu,

4)    staraniu się o doskonałość moralną.

Według św. Jana Ewangelisty świętość polega na głębokiej komunii człowieka z Jezusem Clirystusem. Podstawą świętości jest zachowywanie przykazań i przede wszystkim zachowanie przykazania miłości bliźniego.

W historii duchowości przez cały czas świętość była rozumiana jako najwyższy wyraz miłości Boga. Oznaczała ona wewnętrzną przemianę człowieka, upodobnienie się do Jezusa Chrystusa, naśladowanie Jezusa Chrystusa.

W literaturze hagiograficznej wkradło się wiele nieporozumień dotyczących modelu świętości. W pierwszych trzech wiekach wyrazem świętości było męczeństwo (do czasu Edyktu Mediolańskiego). Począwszy od IV w. zaczęli pojawiać się wyznawcy i tutaj męczeństwo krwi zostało zastąpione przez ‘męczeństwo życia według Ewangelii’. Na przestrzeni wieków świętość upatrywano w różnych przejawach, m-in. w praktykach pokutnych, w dokonywaniu cudów, w ucieczce od wszystkiego, co ziemskie, w ascezie, w mistyce, w praktykowaniu cnót. Jednocześnie coraz bardziej dojrzewała myśl, że świętość zgodnie z Pismem Świętym i tradycją chrześcijańską polega przede wszystkim na miłości i że świętość może być realizowana w każdym stanie życia. Św. Tomasz z Akwinu powiedział, że świętość w pierwszym rzędzie polega na zachowywaniu przykazań, a w drugim rzędzie polega na zachowywaniu rad ewangelicznych. To św. Tomasz opracował schemat cnót chrzęścijańskich, które stały się dla kanonistów podstawą do opracowania przepisów dotyczących beatyfikacji i kanonizacji.

Współcześnie świętość określa się jako doskonałe zjednoczenie z Jezusem Chiystusem, z Bogiem. Świętość jest jedna (podkreśla Sobór Watykański II), ale może być realizowana w różnych okolicznościach życia i przez różne osoby stosownie do ich stanu życia. Na tę powinność życia chrzęścijańskiego w świętości zwrócił uwagę Jan Paweł II w okresie przygotowania i przeżywania roku jubileuszowego 2000. Na zakończenie jubileuszu Jan Paweł II skierował do wszystkich wiernych list apostolski Novo millennio ineunte, w którym przedstawił współczesną pedagogikę świętości.

III. Kanonistyczne pojęcie świętości

Prawo kanoniczne zajmuje się pojęciem świętości ze względu na prawo kanonizacyjne. Z tego względu w kanonistyce przyjęło się określenie ‘świętość kanonizowana’. To wyrażenie oznacza taką świętość, która zasługuje na uroczyste jej ogłoszenie w formie decyzji papieskiej, albo dekretu papieskiego (chodzi o przydatność tej świętości do życia wspólnoty eklezjalnej). Tym dekretem będzie albo akt beatyfikacji albo akt kanonizacji.

Kanonizowanie odbywało się w Kościele od najdawniejszych czasów. Dokonywało się to za czasów męczenników, poprzez kult wyznawców, poprzez średniowieczne przeniesienie doczesnych szczątków, poprzez akt papieski.

2