6237

W podwzgórzu mieszczą się też ośrodki reakcji emocjonalnych i seksualnych. Wytwarzane w podwzgórzu neurohormony regulują wydzielanie hormonów części przedniej przysadki mózgowej (hormony przedniego piata przysadki).

Przysadka mózgowa, gruczoł dokrewny zbudowany z płata przedniego i tylnego (część nerwowa), zawieszony na szypule odchodzącej od międzymózgowia (mózgowe pęcherzyki opisano pod hasłem układ nerwowy), położony na siodełku tureckim w jamie czaszki. Jest narządem sterującym czynnością innych gruczołów dokrewnych (układ podwzgórzowo-przysadkowy, hormony przedniego płata przysadki).

Gruczoł tarczowy, tarczyca, gruczoł dokrewny składający się z dwu płatów połączonych węziną położony na szyi na zewiątrz od chrząstki tarczowatej, na poziomie ll-IV chrząstki tchawicy. Tarczyca otoczona jest podwójną osłonka łącznotkankowa: torebką włóknista i na zewnątrz od niej położona powiężą tarczową. Od torebki włóknistej wnikają do wnętrza giuczolu przegrody łącznotkankowe (tkanka łączna) razem z nerwami i naczyniami krwionośnymi. Tarczyca jest bardzo bogato unaczyniona - zaopatrują ją 4-5 tętnicza Miąższ tarczycy składa sie z różnej wielkości okrągłych pęcherzyków (zbudowanych z sześciennych komórek nabłokowych), które zawierają koloid (tyreoglobulina). W płynie tym gromadzi się hormon - tyroksyna i trójjodotyronina, które pozostają pod \ty)ływem hormonu tyreotropowego (TSH) przysadki mózgowej. Na tylnej powierzchni płatów tarczycy leżą gruczoły przytarczyczne.

Gruczoły przytarczyczne, cztery gruczoły dokrewne małej wielkości położone po dwa na tylnych brzegach obydwu płatów gruczołu tarczowego wytwarzające parathormon regulujący gospodarkę wapniową.

Grasica, narząd limfatyczny (układ limfatyczny), zbudowany z dwu płatów, a te ze zrazików widocznych pod mikroskopem, położony w śródpiersiu. funkcjonujący u człowieka do okresu pokwitania. W tym okresie ulega zanikowi, a jego miejsce zajmuje tkanka tłuszczowa (inwolucja grasicy). Narządowi temu przypisuje się obecnie kształtowanie swoistości immunologicznej (odpowiedź immunologiczna) organizmu ludzkiego przez ukierunkowanie w tym względzie pozostałych narządów limfatycznych (węzłów limfatycznych, śledziony) i produkcję limfocytów T , które następnie wędrują do obwodowych tkanek limfatycznych i zasiedlają je..

Gruczoły mleczne, sutkowe, sutki, występują u ssaków (łożyskowców). U dojrzałej kobiety zbudowany jest z tkanki gruczołowej, tkanki Puszczowej i tkanki łącznej, bogato unaczynionej, z gęstą siecią naczyń limfatycznych (układ limfatyczny) i nerwów. Anatomicznie tworzy dwie symetryczne półkule na mięśniu piersiowym większym, między III a VII żebrem. Na szczycie wypukłości znajduje się brodawka sutkowa obwiedziona otoczką sutkową, pokrytą delikatną, silnie pigmentowaną skórą. Tkanka gruczołowa składa się z 15-20 zrazów oddzielonych od siebie tkanką tłuszczową. Każdy zraz zawiera zraziki z gruczołami wydziełniczymi i przewodami mlecznymi, które łączą się w jeden wspólny dla każdego zrazu. Przewody mleczne rozszerzają się kolbowato przed ujściem do brodawki, po czym zwężają się bezpośrednio pod jej powierzchnią i znajdują ujście w otworach na szczycie. Gruczoły sutkowe osiągają swój pełny rozwój morfologiczny i funkcjonalny dopiero w czasie ciąży i laktacji (dojrzewanie płciowe).

Trzustka, gruczoł trawienny i gruczoł dokrewny o budowie zrazikowej, u człowieka składający się z głowy, objętej pętlą dwunastnicy, trzonu i ogona odchodzącego w sąsiedztwo śledziony i nerki lewej, położony w przestrzeni pozaotrzewnowej. Przewód trzustkowym, uchodzi do dwunastnicy razem z przewodem żółciowym (powstały z połączenia przewodu pęcherzykowego i przewodu wątrobowego wspólnego). Częścią dokrewną trzustki są zgrupowania komórkowe zwane wyspami trzustkowymi Langerhansa. wytwarzające hormony: insulinę i glukagon. Część zewnątrzwydziełnicza trzustki wytwarza sok trzustkowy z licznymi enzymami proteolitycznymi (trypsyna, chymotrypsyna i erepsyna, nułdeazy: rybonukleaza i dezoksyrybonukleaza), lipazę i karbohydrazy (rozkładające cukry). Nadnercza, parzyste gruczoły wydzielania wewnętrznego umieszczone nad górnymi biegunami nerek, składające się z części korowej i rdzeniową, różniące się budową i rodzajem wydzielanych hormonów. Część rdzeniowa wytwarza katecholaminy (adrenalinę i noradrenalinę), część korowa trzy rodzaje hormonów:

1)    mineralokortykosteroidy (aldosteron, dezoksykortykosteron - DOCA), które mają wpływ na gospodarkę sodu i potasu w ustroju, a pośrednio wody (aldosteronizm pierwotny, aldosteronizm wtórny),

2)    glikokortykoidy (kortyzon, kortyzol) uczestniczące w przemianie węglowodanowi fluszczów, mające działanie przedwaiergiczne (alergia) i przedwzapalne (reakcja zapalna).

3)    androgeny, które wpływają na anabolizm białek oraz współdziałają w rozwoju drugorzędnych cech płciowych (cechy płdowe),

Czynność kory nadnercza regulowana jest na zasadzie mechanizmów zwrotnych przez układ podwzgórzowo-przysadkowy (ACTH).