ludzkie wybory, zachowania, które z czasem zmieniają się w urojenia. Wywołują silne reakcje emocjonalne. Myślenie sztywne, bardzo trudno je zmienić, nieraz fanatyczne. Np. wegetarianizm, idee nadwartościowe polityków.
• UROJENIA
Fałszywe przekonania pochodzenia chorobowego, gdzie ważne jest 5 cech:
- FAŁSZYWOSC - rozmijanie się przekonań wyrażanych przez chorego, z przekonaniami otoczenia;
- KONTEKST CHOROBOWY- współwystępowanie innych objawów psychopatologicznych
- SILNE POCZUCIE RZECZYWISTOŚCI
- NIEKORYGOWALNOŚC - niepodatność na rzeczowe kontrargumenty (wywołuje to silną reakcję emocjonalną)
- INDYWIDUALISTYCZNY, wyobcowujący społecznie charakter treści urojeniowej Jak powstają, jak się rodzą urojenia?
Najpierw zaburzenia przetwarzani informacji, przede wszystkim selekcji, ale i uwagi. Powoduje to chaos informacyjny; prowadzi do poczucia zagrożenia i lęka Mechanizmy obronne starają się to zmienić, tzn. wyzwolić z lęka Następuje FAZA OLŚNIENIA.
FAZA OLŚNIENIA - próba uporządkowania, zrozumienia informacji, ale struktury poznawcze są już inne. Innymi słowy - różnorodne informacje (np. obraz własny, społeczeństwa itd.) zaczynają się porządkować, ale nie tak jak wcześniej tylko patologicznie (myślenie urojeniowe). Następuje myślenie urojeniowe. Np. prześladowanie; jest prześladowany, ale racjonalnie nie potrafi tego wytłumaczyć.
Urojenia to choroba, ale w ten sposób chory broni się przed rozszczepieniem osobowości (schizis).
Rodzaje urojeń:
- UROJENIA PROSTE - bez skomplikowanej treści, nie mają tendencji systematyzacji
- UROJENIA PARANOICZNE - wyraźna tendencja do systematyzacji; proste urojenia tworzą poznawczą strukturę urojeniową. Chorzy mają tendencję do wzbogacania treści urojeń o wydarzenia z przeszłości. Rozbudowa urojeń.
- UROJENIA PARANOIDALNE - występują w schizofrenii paranoidalnej
- UROJENIA ONIRYCZNE (tzw. dziania się) - chory bierze udział w spektaklu chorobowym, jest aktorem; towarzyszą temu omamy.