6283

•zbiór luźno powiązanych ze sobą stwierdzeń, które dotyczą danej dziedziny

•zbiór luźno powiązanych ze sobą stwierdzeń na oznaczenie takich praw. które mają charakter teoretyczny

Wg Stefana Nowaka - zespoły praw uporządkowanych w taki sposób, by stanowiły wewnętrznie spójne konstrukcje logiczne.

Wtt Piotra Sztomoki - taki i tylko taki rezultat poznania naukowego, któty pełni funkcję eksplanacyjną (odpowiada na pytanie: dlaczego pewne zjawiska przebiegają w taki właśnie sposób).

3 poziomy dojrzałości rozważali teoretyczny di:

a)    teorie naukowe- najwyższy

b)    koncepcje naukowe- niższy

c)    refleksje teoretyczne- najniższy

Teoria w... . każdej teorii powinna być zawarta orientacja teoretyczno- metodologiczna- określone zbiory, zespoły założeń na temat rzeczywistości społecznej, istoty charaktem. możliwości i szans poznaiua. sposobów. Model pojęciowy- powiązania różnych kategorii, które tworzą określoną wizję świata, istnienia

Warstwa empiryczna- zespoły określonych twierdzeiL Ludzie odnoszą się do związków, powiązali, zależności między tymi procesami i zjawiskami które podlegają obserwacji.

Rodzaje teorii ze wzglądu na zasięg:

~ teorie ogólnef orientacje) -zasięg najszerszy, charakterystyczna orientacja filozoficzno- metodologiczna.3 zespoły założeń:

" ontologiczne(charakter rzeczywistości, próby jej określenia)

^B epistemologiczne (możliwości, szanse, granice poznawania rzeczywistości)

^m metodologiczne (sposób zbierania materiału empirycznego. obróbka(.przetwarzanie. uzasadnienie twierdzeń, konstrukcji teorii naukowych)

~ teorie średniego zasięgufmodele) - obwarowane mniejszymi uwarunkowaniami, opisują i wyjaśniają fragment rzeczywistości, charakterystyczne założenia metodologiczne, struktura:

~możliwe do sformułowania problemy badawcze "Stosowane i uporządkowane pojęcia "określone twierdzenia, hipotezy "kryteria służące typologii i klasyfikacji

- teorie empiryczne (szczegółowe) - najwęższy zasięg, wykrywanie zależności między zmiennymi: przyczynowej).

korekcyjne, funkcjonalne, są albo potwierdzane lub obalane teorie prakseologiczne-odnoszą się do celowego, praktycznego działania człowieka o charakterze edukacyjnym.

Rmkcje teorii

—^funkcja eksplanacyjną związana z opisem i wyjaśnianiem rzeczywistości

—^ funkcja heurystyczna - formułowanie nowych pytań, problemów badawczych i nowych hipotez, czyli przypuszczalnych związków, zależności i relacji między elementami rzeczywistości.

Etapy kształtowania teorii o wychowaniu:

Myśl tak stara jak ludzkość

1. M. Nowak ..koncepcie i teorie wychowania":

I. etap- poziom wiedzy i poznawania potocznego

wynik instytucji człowieka, własnych przekonań, konkretne kształtowanie, rozpatruje się sytuacje, konkretne działania praktyczne

II.    otwarcie się na kontekst społeczny

otwarcie na doświadczenia, opinie, przekonania innych ludzi porównywanie, wyciąganie wniosków, spisane w księgach, przewodnikach, pisanie językiem literackim, emocjonalnym

III.    poziom refleksji, teorii naukowych

związany z gruntownymi, badaniami nad wychowaniem, systematyzacja wiedzy wychowania, opis. wyjaśnianie rzeczywistości wychowawczej, odwołanie do metod nadawczych

111 Muszyński;

2