6378

stosunek sektora państwowego do prywatnego b>4 na zbliżonym poziomie (50 do 40%), a w roku 1997 wynosił już 30 do niemal 70%

Wprowadzenie gospodarki rynkowej w pierwszej połowie lat 90. - można powiedzieć -„wyprowadziło z podziemia” ukryte do tej poiy bezrobocie i zaczęło wymuszać na społeczeństwie konkretne sposoby radzenia sobie z tym zjawiskiem. Ale uwypukliło też „niedoskonałości” systemu edukacji - jednego z podstawowych narzędzi walki z bezrobociem - i jego niedostosowanie do nowych warunków gospodarczych i społecznych Niski odsetek osób posiadających wykształcenie wyższe (10,9% wobec 28,0% w Szwecji, 24,2% w Holandii, 24,0% w Niemczech czy 23,6% w Wielkiej Brytanii¹), niezadowalający rozwój kształcenia ustawicznego, duży odsetek osób o niskich kwalifikacjach zawodowych, szczególnie w środowiskach wiejskich to tylko niektóre z problemów, które dały o sobie znać. System kształcenia i szkolenia zawodowego okazał się najsłabszym ogniwem systemu edukacji. Strukturalne, programowe oraz techniczne jego zacofanie spowodowało niedopasowanie    charakteru kwalifikacji absolwentów oraz struktury ich    zbiorowości    do szybko

zmieniających    się wymagali    rynku pracy, w szczególności do    zmian w    strukturze

działowo-gałęziowej ogółu pracujących Zaowocowało to zjawiskiem bezrobocia, w znacznej mierze o charakterze    strukturalnym,    czyli spowodowane potrzebą znacznych zmian kwalifikacji

pracowników,    wywołanych    innowacjami technologicznymi lub    zmianami    względnej

konkurencyjności danej gałęzi przemysłu.²

Modernizacja systemu kształcenia i szkolenia zawodowego, zmierzająca do jego przystosowania do nowych potrzeb rynku pracy i warunków społeczno-gospodarczych, stała się jednym z priorytetów polityki edukacyjnej już na początku lat 90. Działania reformatorskie miały jednak cliarakter cząstkowy. Doprowadziły one do modernizacji części programów nauczania, upowszechnienia nowych metod kształcenia oraz unowocześnienia infrastruktury dydaktycznej części szkół. Nie spowodowały jednak zasadniczego postępu w dostosowaniu systemu kształcenia i szkolenia zawodowego do nowych potrzeb i warunków. Zmiany o charakterze systemowym, zainicjowane w 1999 r. reformą systemu edukacji, w połączeniu z reformą administracyjną winny, z założenia, doprowadzić do zasadniczego przełomu w tej mierze. Przełom ten jest również oczekiwanym elementem przygotowań do członkostwa w Unii Europejskiej i stał się jednym z celów powstałej w 1999 r. Narodowej Strategii Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich³. Główiiym jej celem jest wzrost zaangażowania ludności w procesie pracy, mierzony udziałem osób pracujących w kategorii ludności w wieku 15-64 lata, przy równoczesnym podwyższeniu ich kwalifikacji. Cel ten ma być osiągnięty poprzez:

-    zwiększenie zatmdnialności;

-    rozwój przedsiębiorczości;

-    poprawę zdolności adaptacyjnych przedsiębiorstw i ich pracowników do zmieniających się warunków otoczenia;

-    wzmocnienie polityki równych szans na rynku pracy.

Wymaga to przygotowania niezbędnych regulacji oraz podjęcia odpowiednich działań, min.:

-    budowy systemu standardów kwalifikacji zawodowych jako bazy dla tworzenia programów nauczania i norm egzaminacyjnymi;

-    wprowadzenia rozwiązali zapewniających porównywalność i uznawalność świadectw kwalifikacyjnych poprzez państwowy system egzaminacyjny;

-    wprowadzania w placówkach oświatowych systemów zarządzania jakością.

Z drogiej stroiiy konieczne jest doskonalenie instytucjonalnej obsługi tynku pracy poprzez:

-    rozwój systemu kontraktowania zadań w systemie urzędów pracy;

2

1

   M. Ostro%vski, Eiropa na wagę, „Polityka", nr 522000, s. 33.

2

   Per. D. R. Katnersdieu R B. McKenzie. C Nardinelli. Ekonomia, PWN. Warszawa 1997, s. 143-144.

3

' Narodowe Obserwatoriian Kształcenia i Szkolenia /Zawodowego. Raport 2000, pod red. J. P. Męciny, BKKK, FW, Warszawa 2000, s. 64.