6555

61

Innego rodzaju podłoże trudności w nauce czytania i pisania mogą stanowić przewlekłe schorzenia, np. : choroby reumatyczne, laryngologiczne, astma oskrzelowa, nerwice, choroby serca i innych narządów wewnętrznych.^{1 2} Schorzenia te na skutek ogólnego osłabienia organizmu, a zwłaszcza układu nerwowego wpływają niekorzystnie na procesy uwagi dowolnej, powodują niemożność skupienia się na dłuższą chwilę, które wymagane jest przy czytaniu, oraz obniżają ogólną zdolność do wysiłku i powodują dużą męczliwość. W rezultacie tych zjawisk u dzieci przewlekle chorych zmniejsza się zainteresowanie nauką, a niekiedy nawet niemożliwe staje się wykonanie jakiejkolwiek pracy.

Niepowodzenia w nauce czytania i pisania występują z reguły wówczas, gdy dziecko znajduje się w wyraźnie złej sytuacji rodzinnej.² Złą sytuację rodzinną stanowi rozkład rodziny, jej rozbicie, zaabsorbowanie samotnej matki pracą zawodową, alkoholizm któregoś z rodziców itp. Sytuacje takie wpływają negatywnie na dziecko, nie sprzyjają nauce, powodują niemożność podołania wymaganiom szkolnym, a w konsekwencji wywołują niechęć do wszelkich wysiłków, do wszelkiej pracy, a na początku nauki szkolnej - pzrede wszystkim do czytania i pisania.

Trudności w opanowaniu techniki czytania pojawiają się w przypadku niewłaściwej organizacji i przebiegu procesu dydaktycznego, a w szczególności, w przypadku wadliwej metody nauczania.³ Nauczyciel może niedostatecznie, powierzchownie znać wskazania metodyczne, a także nie przestrzegać zasad dydaktycznych. W odniesieniu jednak do początkowej nauki czytania i pisania metoda pracy odgrywa zasadniczą rolę, od niej w głównej mierze zależą wyniki nauczania.

Nieprawidłowości w metodzie nauczania w początkowym okresie nauki czytania i pisania mogą polegać na nieumiejętnym wprowadzaniu liter, na niewłaściwym podawaniu brzmienia głoski odpowiadającej poznawanej literze (zamiast d - dy,

1

¹ Tamże, s. 120 ‘Tamże, s. 123

2

Por. B. Sawa : Jeżeli dziecko źle czyta i pisze. Warszawa. W S i P. 1997