6634

uwzględnia linię rozwojową pedagogiki współczesnej w dłuższym okresie czasu, stwierdzając w różnych krajach czy kulturach tę samą prawidłowość następowania po sobie prądów czy teorii pedag. właściwych każdemu z tych prądów, których pokrewieństwo nie jest przypadkowe, lecz zdeterminowane historycznie przez podobne uwarunkowania społeczne rozwoju różnych społeczeństw.

Podstawowe założenia i charakt pedagog radykalnego humanizmu

Prekursorem jest Erich Fromm (doktor nauk filozoficznych, psycholog społeczny). Pytając o zło w procesie socjalizacji, poszukiwał przyczyn szeroko rozumianej przemocy, zniszczenia, czynienia komuś krzywdy, braku szacunku dla jednostki ludzkiej, pogardy. Stara się zrozumieć istotę wszechobecnej między ludźmi przemocy, agresji, okrucieństwa, lokując je w niemożności rozwiązywania przez człowieka podstawowych problemów swojego życia, w nie zdolności do kochania innych. Roarailia 2 rodzaje wro&ośd; reakcyjną, rekompensacyjną, Formy bliskości między podmiotami procesu kształcenia: pod porządkowa me się komuś od kogo się zależy, bliskość całkowita i najgłębsza zażyłość (dojrzała miłość). Wrogość rekompensacyjna jest pochodną orientacji nekrofllnej. Charakteryzuje się specyficzna zdolnością człowieka do stosowania wobec innych przemocy, traktowania życia w sposób mechaniczny, przedmiotowy. Reprezentuje sobą całościowy sposób życia, wyrażając się w procesach cielesnych danej osoby, w sferze emocjonalno - wolicjonalnej, myślach, gestach, zachowaniach. Nekrofil jest osobą kochającą destrukcję, wierzącą w słuszność przemocy. Kieruje się przeszłością. Chce zapewnić sobie lepszą sytuację zdobywając władzę nad innymi. Władza w ich rękach, demoralizuje, daje panowanie nad umysłem, uczuciami innych osób. Fromm przestrzega ludzi przed rozprzestrzenianiem się tej orientacji. Dużą wagę przywiązuje do asertywności i obrony własnego humanum. Sztuka wych. ma być uwrażliwieniem społeczeństw, nad tym czy nie powiercają losów dzieci w ręce „znieczulonych serc”. Eksponuje on orientację biofilną. Jest to osoba promieniująca na otoczenie ciepłem, serdecznością, empatią, poczuciem wolności, świadomością silnych stron osobowości. Biofilia jest dążeniem osoby do ochrony życia, twórczości, przedkładaniem w stosunkach międzyludzkich radości, otwartości nad pesymizmem.

Natura człowieka nie jest ani dobra ani zła, staje się patologiczna w zależności od dominacji orientacji nekrofilnej nad biofilną i od styczności z zew. światem. Wpływ społeczeństwa na jednostkę niesie ze sobą negatywne elementy. Cywilizacja przemysłowa jest zorientowana na struktury, mechanizmy, wytwory materialne, a nie na życie. Wszystko to wspiera wzrastająca rola biurokracji i fetyszyzacji rzeczy. Fromm optuje za: rewolucyjnym tokiem prcemian. Przeciwny jest czekaniu, uważając, iż osoby odpowiadające się za uniwersalnymi wartościami życia powinny aktywnie zanegować i zwalczać zło. Wszyscy wierni afiliacji życia powinni wzmacniać w sobie wiarę w siebie, jednoczyć się w życiu grupowym, poszukiwać rozwiązań problemów dotyczących ich istnienia i przekształcać te idee w całkowita praktykę humanizmu. Decydującym elementem w próbie dokonania zmiany społecznej na rzecz większej podmiotowości, świadomości, emancypacji racjonalnej jest nadzieja, spełniająca rolę w walce pedagogów ze złem. Główną tezą; jest konieczność integralnego analizowania systemu „człowiek" z systemem „przedsiębiorstwo", „społeczeństwo”. Szkoła jest typowym przykładem biurokratycznej organizacji społecznej, redukującej tak nauczycieli, uczniów do elementu maszyny, rządzonego jej rytmem i wymaganiami. Kluczem do dobrej edukacji powinno być rozpoznanie przez pedagogów potrzeb uczniów, służących ich rozwojowi i radości życia, rozwijaniu zdolności krytycznego myślenia oraz „doświadczeń humanistycznych”. Szkoły zostały zdominowane przez zasadę maksymalnej wydajności. System sprawia wrażenie wydajnego pod względem statystycznym, jednak mamy odczynienia z dehumanizacją w imię wydajności. Zarządzający takim systemem starają się do maksimum ograniczać indywidualizm, twórczość, alternatywne rozwiązania i jakościowe mierniki kształcenia, gdyż pragną biurokratycznie kontrolować jakość wewnątrzszkolnego życia, lękając się spontaniczności. Fromm postrzega wychowanie w ścisłym związku z procesem rozwoju struktur i życia społecznego.

Antropologia pedagogiczna wychodzi z optymistycznej koncepcji człowieka, jako istoty z natury dobrej, będącej częścią natury. Zadaniem człowieka jest rozwijanie swoich możliwości, stąd określenie pedagogiki wzrostu. Wychowanie jest tożsame z pomocą, której udziela się dziecku, aby mogło uizeczywismić swoje możliwości. Dziecko może wyrosnąć na prawdziwego człowieka, kiedy dorośli zaszczepią w nim to. czego się od niego oczekuje. Instytucja promująca zdrowie psychiczne to taka, która bierze pod uwagę element ludzki, urzeczywistnia ludzki potencjał miłości, twórczości, rozumu, braterstwa. Szkoła Humanistyczna - powinna promować postawę typu „być”, praktykująca miłość, orientacje biofilną. Najważniejszym czynnikiem rozwoju miłości życia u dzieci, jest współżycie z ludźmi, którzy życie kochają. Zadaniem wychowawcy jest poszerzenie marginesu wolności, wspieranie warunków sprzyjających biofilii, orientacji skierowanej na życie. Nie może kierować się intencją zawładnięcia procesem rozwoju swoich wychowanków, wywierania na nich określonego wpływu, dokonując za nich wyboru. Pedagog ma dostrzegać w dziecku potencjał indywidualnych sił rozwojowych, dobro natury ludzkiej, zdolności do samostanowienia i samorealizacji. Taki wychów, staje się zwolennikiem demokratycznych rozwiązań ustrojowych i systemów wychowawczych. Rewolucyjny optymizm Fromma ma znaczenie dla pracy pedagogów, którzy nie chcą ulegać beznadziejności i bezsilności. Pedagog Humanistyczny nie czeka na „zielone światło” ale kierując się głosem serca, realizmu, zmysłem strategii i umiłowaniem życia wierzy w moc przemian w sobie i w innych, jest odważny, nieustraszony. Fromm wierzy w wolność i prawo człowieka bycia sobą. Dlatego zdolność wychowawcy do powiedzenia „nie” prcykazaniom władzy i opinii publicznej w sytuacjach, kiedy mogą być zniewoleni, wykorcystani i ograniczeni, kiedy zagrożona jest ich godność osobista każdej osoby. Jeśli edukacja sprzyja rozwojowi potencjału ludzkiemu, realizacji natuty ludzkiej - to jest to pedag. humanistyczna. Funkcją zdrowego społeczeństwa ma być