6704

Czynnikami tymi są niewątpliwie osobiste cechy przywódcy i warunki w których się on znajduje.

Pierwszą grupę można nazwać czynnikami psychofizycznymi, drugą sytuacyjną -grupowymi.

Czynniki psychofizyczne obejmują w tej samej mierze sferę jego zdolności i umiejętności a także ogólny rozwój fizyczny, jak i cechy osobowości, czynniki sytuacyjno grupowe odnoszą się do tego wszystkiego co znajduje się poza zasięgiem jego własnej osoby.

Czynniki psychofizyczne dają znać o sobie już we wczesnym dzieciństwie (poniżej 10 lat). Przywódca we wczesnym dzieciństwie różni się od swoich rówieśników np. wzrostem, inteligencją, pewnością siebie.

Przywódcy natomiast w późniejszym dzieciństwie (powyżej 10 lat), są przeważnie silni fizycznie, wysportowani, reprezentują wyższy poziom inteligencji i zasób wiadomości, wyróżniają się pod względem wewnętrznym, mają pogodne usposobienie, są wrażliwi i czujni na zmieniające się warunki w klasie.

W okresie dojrzewania (12-18 lat) przywódcami stają się uczniowie, którzy wykazują specjalne uzdolnienia np. literackie, muzyczne, sportowe. Przywódcy ci są zazwyczaj gorliwymi rzecznikami uznanych przez klasę wartości, norm, zasad, ideałów.

U przywódców młodzieżowych zwraca się uwagę również na ich lepsze postępy w nauce. Natomiast według teorii cech - jednostka staje się przywódcą ponieważ przysługują jej określone cechy przywódcze.

Teoria ta jest jednak niewiarygodna. Gdyby tak było, wówczas jednostki pełniące przywódcze role w jednej grupie mogłyby pełnić je w innej grupie.

Czynniki sytuacyjno-grupowe, sprzyjające wyłonieniu się przywódców w klasie szkolnej dotyczą przede wszystkim przeróżnych sytuacji i zdarzeń w których uczestniczą osobiście.

Zdarzenia i sytuacje odbywają się w konkretnych warunkach życia klasowego i szkolnego. Powiązane są z czynnikami jak: liczebność klasy, struktura społeczna, spoistość, atmosfera. Nie tylko warunki wewnętrzne wpływają na pojawienie się przywódców, ważne są także warunki zewnętrzne, jak wspólne organizowanie np. wycieczki, wieczorku, imprezy, współzawodnictwa między klasowego.

Wymagania stawiane przywódcom klasy szkolnej:

Zjawisko przywództwa w klasie szkolnej jest faktem bezspornym. Istnieje w dwojakiej postaci: albo stanowi wyraźne zagrożenie dla pracy dydaktyczno-wychowawczej, albo też sprzyja jej.

W pierwszym przypadku przywódcy stają się groźnymi rywalami nauczycieli. Nie zawsze przywódcy klasowi są powszechnie łubiani przez klasę i zawsze działają w imię interesów klasy. O ich interesy dbają przywódcy o liberalnym stylu kierowania. Pozostawiają oni klasie całkowitą swobodę, nie interweniują dobrowolnie w jej sprawy. Reagują pod naciskiem wyraźnych problemów.

Najmniej łubianym przywódcą w klasie jest uczeń o autokratycznym stylu przewodzenia realizujący bądź własne cele, bądź cele nauczyciela, a w małym stopniu grupy klasowej. Uczeń taki:

podejmuje sam decyzje w ważnych sprawach klasy działa bez porozumienia z klasą

-    stosuje środki przymusu wobec klasy

-    jest bezkompromisowy w przydzielaniu uczniom zadań.

Przywódcą na ogól łubianym przez klasę jest przywódca demokratyczny.