�egna�ek2

u^{1 2}

Każdej x łych grup przypisywane są z kolei konkretne cechy (wlaloiwoki) otobowr¹.

No wymagania względem otoboHoki wtpAkwego nauczyciela wpływa aktualna mciywiUitK, w jaktej ryjemy i wyzwania edukacyjne, jakie stawia XXI wiele. Stąd też we współczesnych poglądach na osobowość nauczyciela wskazuje Się t».łn na takie cechy jak: szeroko rozumiana tolerancja, szeroki kontakt interpersonalny nie tylko z wychowankiem, ale także z jego środowiskiem, otwartość na problemy społeczne, jakie przeżywa wychowanek i jego rodzina, wszechstronne przygotowanie do roli diagnostyko i terapeuty, wspierającego rodziców i opiekunów w wychowaniu, inwciwjn twórczo itp. .

Jeszcze inny zestaw składników osobowości wymienia Zdzisław Kosyrz, któty koncentruje się tylko na osobowości wychowawcy, i to taw. „wychowawcy efekty³ negn“. Uważa on. że jego strukturę osobowości tworzą „społecznic i biologicznie ukształtowane, u zarazem ściśle ze sobą zintegrowane składniki (właściwości) obejmujące; światopogląd, motywacje, zainteresowania, zdolności, inteligencję, mechanizmy tempcramentalne i charakterologiczne oraz samo regulacyjne .

12.5. Kompetencje i kwalifikacje zawodowe nauczycieli

Wykonywanie zawodu nauczyciela wymaga posiadania nic tylko odpowiednich predyspozycji i cech osobowości, ale także odpowiedniego przygotowania zawodowego. Przygotowanie lo uzyskują nauczyciele przede wszystkim w uczelniach pedagogicznych i innych zakładach kształcenia nauczycieli. Nowe funkcje i zadania, spoczywające na współczesnym nauczycielu, wymagają także innego spojrzenia na jego przygotowanie zawodowe.

W przeszłości panowało przełamanie, ze zawód nauczyciela powinny wykony² wad tylko te osoby, które poosiadąją ku temu odpowiednie predyspozycje osobowościowe. Dlatego let kooccntrowano swoją uwagę na wyłowieniu cech osobowości, które są szczególnie pożądane w tym zawodzie i są gwarantem sukcesu

pedagogicznego

Obecnie coraz częściej można spotkać się z tezą, że zawodu nauczycielskiego mott ssę nauczyć przeciętnie zdolna jednostka i z powodzeniem go wykonywać. Najlepiej byłoby jednak, gdyby udało się stworzyć taką sytuacje, że do uczelni pedagogicznych trafiałyby osoby, charakteryzujące się najbardziej pożądanymi w

gjpg

iym zawodzie cechami (wlBŚciwościami) osobowoAct. gdzie    In TU am

nicibędnc przygoiowunic teoretyczne i praktyczne.

Przygotowanie zawodowe nauczycieli okre*la »i« -w oMatmdi lalBrTl |,|_Xi pomocy dwóch terminów. AompefrMcj# • Imw/i/^aeje    które choć «ą

$obvc bliskie, to jednak nic powinno się ich utożsamiać i używać ramiiiniio Dokładno wyjaśnienie tych terminów mogłoby być tematem odrębne) rozprawki loaej. ale konieczne wydaje »ię chociażby krótkie ich wyjaśnienie.

Słowo „kwahfikucja” pochodzi z lacióskiceo „tiualitas**. oznaczającego Jifiajlrf a zatem żródloslów „kwalifUcacji" jest wynikiem kwaliniumania. tj nkreilania Sc». Kwalifikowany w tym kontekście oznacza oceniony jakościowo dodatnio' Natomiast w słownikach języka polskiego wymienia aię najczęicic) dwa znoc/cnn tego słowa, n więc kwalifikacja to:

|> ..zaliczenie do pewnej kategorii, określenie jakości czego, y>oie^p czego";

2) „wykaztalcenie, przygotowanie potrzebne do wykonywana zawodu. jak&hA czynności itp.. uzdolnienia, nadawanie się doczcgoi'⁰.

W tym drugim znaczeniu można mówić o kwalinkacjach naoczycicUkieh oraz o tym. że ktoś ma wysokie kwalifikacje lub zdobywa kwalifikacje.

T. Nowacki uważa, że A **r*ałi/Itcacjes najogólniej można określić jako •~*~+**r umiejętności w takim pozostujących zwi^tku wzajemnym, 3bc pozwalają torwią-zywat zagadnienia, -właściwo dla jakiegoś obszaru działalności*^. Na kwalifikacje, jego zdaniem, składają się:

1)    nastawienia i postawy wobec pracy,

2)    stan zdrowotno- fi zyczny pracowników.

3)    umiejętności wykonawcze praktyczne i umysłowe*

2 kolei, według W. Okonia. Itwa/Z/Mtacje zawodowe, to ___) zakres % jakość

przygotowania niezbędnego do wykonywania jakiegoś zawodu Na kwalifikacje zawodowe składają się następujące czynniki:

•    poziom wykształcenia ogólnego;

•    wiedza zawodowa;

•    umiejętności zawodowe, a zwłaszcza stopieó wprawy oraz

•    umiejętność organizowania i usprawniania pracy.

•    uzdolnienia i

» zainteresowania zawodowe"’.

Takie rozumienie kwalifikacji można z powodzeniem odnieść do zawodu nauczyciela. Obecnie przyjmuje się. że składnikami kwalifikacji nauczycielskich powinny być:

•    ,. kwalifikacje spolcczno-moralnc.

*T.W_t Nowacki. Ai*vix/az»iiii*ł/»»«, op. cii . s. 127.

¹ Por. it/u/v j/oivn(A yęa.ida po/xA<ego. op cit.. s. 374. * T.W. Nowacki. Zau^M/aznun^lu^o. op. Cii.. s. 135.

⁴ T. Nowacki, op. ci» . » 136.

W. Okoó. .S7iłu w/A’    op. cu . s 145.

1

I /«w» cccfc (wtafeiwofci) znajduje się mm w Encyklopedii pedazoulczncj XXI WfflS om w ■rtjii/łc O. Pr-r²» pt. Cechy o²obo»oickn²e nauczycieli opublikowuiMgo na lamach płowej fdtofjT ar 3/1991

¹ OM Mantę. Model attunytuh-yrychowawey w tłnicyronwwj Europie, Częstochowa IWS. ctt

2

Z iMUŁftatonk aydawo. op cii. s 38 i dalsze.

3

⁴Cd. rwawirŁftd<«n^ydiyh.»dl.s IM.