5833210771

Sa to podstawowe cechy każdej organizacji, o której możemy powiedzieć, ze jest państwem. Przejdziemy teraz do ich rozpatrzenia.

„Państwo działa tylko na określonym terytorium.” - to jest pierwsze zdanie o państwie. Z etycznego punktu widzenia wydaje sie ono neutralne, lecz można sie chwile nad nim zatrzymać. Każde państwo zajmuje określone terytorium i zazwyczaj (właściwie - zawsze albo prawie zawsze) rości sobie prawo własności względem wszystkich tych ziem, nawet jeśli sa „dzikie”, przez nikogo nie zagospodarowane. Z przyjętej wcześniej koncepcji własności wynika jednak, ze takie tytuły własności sa bezzasadne, na takiej samej zasadzie, jak bezzasadne sa tytuły własności do kawałków powierzchni Księżyca, ponieważ niezagospodarowany teren jest niczyj, bo podstawa własności zasobów naturalnych jest właśnie zagospodarowanie. Niektórzy próbują to odeprzeć, podkreślając, ze państwowe wojska zazwyczaj bronią całej powierzchni kraju, wiec w jakiś sposób wkladaja swa prace w calosc kontrolowanych ziem. Jest to jednak nadużycie, z kilku powodów. Po pierwsze; należałoby ustalić, co konkretnie znaczy zdanie „państwo broni całego kraju”. Znaczy właściwie tyle, ze gdyby inne państwo próbowało odebrać danemu czesc ziem, to najprawdopodobniej to prowadziłoby z nim wojnę (z użyciem wojsk, rozlokowanych w rożnych miejscach kraju). Czy jeśli pojedynczy człowiek powie, ze bedzie walczył z każdym, kto wejdzie do jakiegoś lasu, to zasadne bedzie uznanie, ze jest właścicielem tego lasu? Nie. Podobnie jest z państwem. Różnica skali (polegająca na większej liczbie państwowych funkcjonariuszy i większych powierzchniach ziem, które oni kontrolują) nie wpływa na jakościowa ocene z punktu widzenia sprawiedliwości. Zatem sam fakt „sprawowania ochrony” nad niezagospodarowanym terenem nie jest podstawa do tytułu własności. Użycie analogii do pojedynczego „obrońcy lasu” może początkowo sprawiać wrażenie niedorzecznego. Można próbować odmówić mu slusznosci, zauwazajac, ze państwo nie broni wyłącznie pustej ziemi, lecz przede wszystkim jej mieszkańców. Ale jakie prawa własności może dawać fakt chronienia kogoś? Rozważmy to na hipotetycznym przykładzie: pan W (od słowa „właściciel”) wybudował własnoręcznie dom na dzikim terenie. Następnie, obawiajac sie o swoje bezpieczeństwo, wynajal strażnika, z którym zawarł urnowe, na mocy której strażnik w zamian za wynagrodzenie pieniezne miał bronie jego domu. Jeżeli strażnik wywiazal sie z umowy i ochraniał dom W, to stal sie właścicielem wynagrodzenia, zawartego w umowie [23]: W i strażnik dokonali wymiany dóbr. Jednak strażnik nie zyskał podstaw do żadnego innego tytułu własności; ani do osoby W, ani do domu W, ani do okolicznych ziem - bo z jakiej racji miałby je zyskać? Ajakie sa różnice miedzy państwem a owym strażnikiem? Pierwsza rzuca sie w oczy różnica skali, która można pominąć, bo jak zostało powiedziane, nie może ona wpłynąć jakościowo na ocene etyczna. Kolejna różnica jest taka, ze strażnik zawarł dobrowolna urnowe z W, a państwo nie pyta o zdanie na temat swoich „usług" tych, których zadeklarowanie broni. Jeżeli jednak zmienia to sytuacje - a istotnie, zmienia - to wyłącznie na niekorzyść państwa.

Kolejny element definicji państwa brzmi: „Państwo to organizacja, która środki do działalności czerpie z danin odbieranych siła mieszkańcom danego terenu.” - tej cesze należy sie dokładnie przyjrzeć. Wspomniane daniny na przestrzeni dziejów przybierały różne formy i nazwy (obecnie sa to różnej maści podatki), ale zawsze opierały sie na tej samej zasadzie. Sprawowanie władzy nad terytorium (zazwyczaj dosc znacznym) zawsze wiaze sie z dużymi kosztami. Wydatki zas w oczywisty sposób pociagaja za sobą konieczność dochodów. W jaki sposób można pozyskiwać środki ekonomiczne, czyli zdobywać dobra, konieczne do realizacji celów? Sa dwa sposoby. Pierwszy polega na produkowaniu dóbr i prowadzeniu wymiany z innymi producentami. To jest najbardziej podstawowy, pokojowy sposób tworzenia bogactwa, wiazacy sie ze specjalizacja i podziałem pracy i stanowiący fundament i spoiwo każdego niejaskiniowego społeczeństwa [24]. Druga metoda opiera sie na relacji, która Rothbard określił mianem „hegemonicznej" [25] i polega na inwazyjnym odebraniu owoców pracy innej osoby. Właśnie tym sposobem państwo pozyskuje dobra. Zilustrować to można licznymi przykładami. Państwo ustanawia podatek, a każdy mieszkaniec terytorium przez państwo zajmowanego ma obowiązek ten podatek piacie. Gdyby któryś mieszkaniec tego nie uczynił, to zostałby przez przedstawicieli państwa przemocą zamknięty w wiezieniu lub pozbawiony znacznej części (albo całego) majatku, lub (zwłaszcza dawniej) mógłby zostać ukarany śmiercią za nieposłuszeństwo. Jak libertarianin ocenia taka działalność państwa? Libertarianin jasno stwierdza, ze odebranie komuś majatku pod groźba użycia przemocy stanowi zamach na wlasnosc i jest agresja, jest ziem, niezależnie od podmiotu dokonującego takiego aktu. Zas jeżykiem bardziej emocjonalnym powie, ze jest to zwyczajny bandytyzm.

Jeden z argumentów, mających przemawiać za usprawiedliwieniem państwa, został juz przytoczony jako