Władza i wpływ społeczny są podstawą funkcjonowania każdej organizacji. Wszyscy jesteśmy elementami wielu relacji władzy. Wiedza o władzy pozwala kształtować właściwe relacje między sprawującym władzę a wykonującym polecenia.
Dlaczego ulegamy władzy?
Wykonujemy polecenia wydawane przez osobę sprawującą władzę, gdyż wydaje nam się, że ta osoba ma coś czego potrzebujemy, chcieli byśmy mieć i/lub tego rzeczywiście potrzebujemy lub chcielibyśmy unikać.
Wpływ społeczny - zmiana zachowania spowodowana prawdziwym lub wyobrażonym naciskiem ze strony innych osób.
Władza - możliwość zmiany zachowania lub postaw innych zgodnie z wolą kierującego. Władza obejmuje cechy osobiste lub związane z pozycją które są podstawą potencjalnego wpływu przywódcy. Przywództwo - proces wykorzystywania wpływu do ustalania kierunku, w jakim będzie zmierzać organizacja, motywowania zachowań dążących do osiągania określonych celów. Jest to też zestaw cech przypisywany osobom, które są postrzegane jako przywódcy.
Przywódca - osoba, która bez użycia siły ma zdolność do wpływania na zachowania innych osób, jest akceptowana przez innych w roli przywódcy Źródłą rodzaje władzy
• władza formalna (prawomocną),
• władza nagradzania,
• władza wywierania przymusu,
• władza przypisywana (odniesienia)
• władza ekspercka.
Władza w organizacji może pochodzić z jednego lub wielu wymienionych źródeł!
Władza prawomocna (formalna) - źródłem tego typu władzy jest zajmowanie konkretnego stanowiska, przyznawanego na mocy hierarchii w organizacji. Władzę prawomocną można wykorzystać przez uprawomocnione żądanie. Jest to jedna z metod wykorzystania władzy w organizacji - menedżer może żądać wykonania danego polecenia przez podwładnego, ponieważ podwładny wie że taka władza wynika z przyznania jej menedżerowi przez organizację.
Władza nagradzania - udzielanie lub cofanie nagród, takich jak podwyżki, awanse, pochwały, przyznawanie ciekawych zadań w pracy. Władza nagradzania pochodzi z kontrolowania zasobów organizacji. Sposobem wykorzystania tej władzy jest instrumentalne przyporządkowanie się. Podwładny stosuje się do poleceń menadżera, aby uzyskać od niego nagrodę, której przydzielenie zależy od menedżera. Podstawą tej metody jest pokazanie pracownikowi wzajemnych uwarunkowań osiągnięcia nagrody.
Władza wywierania przymusu - władza pozwalająca stosować wymuszenie wykonania zadania za pomocą zagrożenia psychicznego, fizycznego lub emocjonalnego. Źródłem władzy wywierania przymusu często jest posiadanie przewagi fizycznej. Przymus jest stosowany gdy menedżer daje do zrozumienia, że jeśli podwładny nie wykona polecenia może zostać ukarany. Racjonalna perswazja ma miejsce gdy menedżer wyjaśnia podwładnemu że wykonuje powierzone mu zadanie dla jego własnego dobra.
Władza przypisywana - władza przypisywana jakiejś osobie, oparta na naśladownictwie, lojalności lub charyzmie. Źródłem takiej władzy jest posiadanie charyzmy osobistej, zauważonej przez pracowników. Menedżer może kształtować zachowania podwładnych przez zachowanie się wobec nich w pożądany sposób, stając się wzorem do naśladowania. Może skłonić innych do wykonywania zadań odwołując się do wyższych wartości (np. lojalności) przez inspirujący apel.
Władza eksperta - pochodzi z posiadania większej niż inni wiedzy i doświadczenia. Jeśli osoba dysponuje rozległą wiedzą na dany temat, posiada ważne informacje do których inni mają ograniczony dostęp, może to wykorzystać przez zniekształcenie lub utajnienie tych informacji, lecz jest to niebezpieczna metoda w momencie kiedy takie infonnacje wyjdą na jaw. Może to wtedy skutkować utratą zaufania wśród pracowników.