6726

2

ukierunkować niewłaściwie. Dzieci rodziców autorytatywnych są agresywne, buntownicze i starają się dominować w swoich grupach rówieśniczych. Dzieci rodziców, którzy nie troszczą się o nie należycie, dzieci niezadbane są niespokojne, niestałe w uczuciach i dążeniach i emocjonalnie zubożałe. Postawy nadmiernego ochraniania dziecka powodują, że jest ono podporządkowane, zależne od otoczenia i niesamodzielne. Zachowanie pobłażające tworzy dziecko nieodpowiedzialne, impulsywne i emocjonalnie niedojrzałe.

Bardzo ważna w wychowaniu jest umiejętność nawiązania i utrzymania kontaktu z dzieckiem już od najwcześniejszego okresu życia. Ważna jest również pewna elastyczność postaw rodzicielskich, umożliwia ona prawidłowy rozwój uczuć i społecznych postaw dziecka. Rozważając rolę w wychowawczym kształtowaniu osobowości dziecka i zależność efektów wychowawczych od czynników tkwiących w rodzinie, większość badaczy wysuwa, na plan pierwszy te cechy życia rodzinnego, które można nazwać więzią emocjonalną. Więź ta powstaje w toku zaspokajania potrzeb dziecka i zależy od sposobu ich zaspokajania przez rodzinę. Więź emocjonalna jest doniosłym czynnikiem prawidłowego rozwoju. Więzi tej nie można niczym zastąpić.

Thomas Harris uważa, że dziecko rodzi się cztery razy. Raz w chwili poczęcia- jest to jego urodzenie komórkowe. Po raz drugi rodzi się w chwili wyjścia z łona matki- jest to urodzenie fizyczne. Trzecie „urodzenie się” (psychiczne) związane z momentem odczucia przez dziecko drugiej osoby, przytulania, zawinięcia w kołderkę itp. Po raz czwarty dziecko „rodzi się” w tedy, gdy umie się odnaleźć w grupie rówieśników, ma poczucie swojej odrębności i wartości i umie to samo zobaczyć u innych oraz nawiązać z nimi kontakt polegający na wymianie wartości- jest to jego urodzenie socjalne.

Podsumowując, okres obejmujące psychiczne i socjalne urodzenia się dziecka wpływa decydująco na całokształt rozwoju jego uczuć i społecznych postaw. Wszystko to co nastąpi potem, rozwija się na kanwie tego, co rozwinęło się u dziecka od nawiązania przez niego pierwszego kontaktu psychicznego do uzyskania umiejętności samodzielnego udziału w nipie rówieśniczej.

Również sposoby nawiązywania i utrzymywania kontaktu z dzieckiem posiadają doniosłe znaczenie na przyszłość. Dziecko by mogło dostrzec świat wartości innych ludzi musi mieć jasny obraz samego siebie, a ten pomagają dziecku tworzyć rodzice i najbliższe otoczenie. Zakazy i nakazy stosowane wobec dziecka muszą być dostosowane do jego możliwości. Inaczej trudno mu będzie nauczyć mu posłuszeństwa i podporządkowania się wymogą otoczenia bez uczucia buntu i krzywdy.