odpowiedni wiek: 24 lata poseł. 30 lat senator. 35 lat prezydent kraju. 25 lat wójt. burmistrz, prezydent miasta)
co najmniej 12 miesięczne zamieszkanie w danej gminie (wybory samorządowe) - nie dotyczy wójta, burmistrza
PRZYMIOTNIKI WYBORCZE - ZASADY:
• Powszechność - określenie kręgu podmiotów (to krąg podmiotów, osób uprawnionych do głosowania)
• Bezpośredniość - głosowanie bezpośrednio na osobę mającą objąć dany urząd (wszystkie wybory w PL) głosowanie osobiście
• Pośredniość (wielostopniowość) - głosowanie na elektorów mających wybrać osoby sprawujące władzę
• Równość a) aspekt formalny - jednakowa ilość liczby głosów dla każdego wyborcy w danym okręgu wyborczym
b) aspekt materialny - równa siła głosu każdego wyborcy (jednolita forma przedstawicielstwa) - musi wpływać w jednakowy m stopniu na wyniki wyborów
• Proporcjonalność - mandaty dla komitetów wyborczych proporcjonalnie do odsetka głosów uzyskanych przez nich w wyborach (SEJM)
• Większościowość a) względna - wygrana tego. kto uzyska więcej głosów niż pozostali kandydaci (SENAT)
b) bezwzględna - wygrana tego. kto uzyska więcej niż połowę wszystkich ważnych głosów (PREZYDENT)
• Tainość głosowania - zapewnienie wyborcom takich warunków głosowania, aby wbrew ich woli nie została ustalona i ujawniona treść ich decyzji wyborczych -ochrona przez wiele instytucji
• Wolność wyborów - wpływ demokratyzacji życia społecznego, ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego
ZARZĄDZANIE WYBORÓW (PREZYDENT)
• zarządza wybory na nie więcej niż 90 dni przed upływem 4 lat kadencji Sejmu
• ustala dzień wyborów na dzień wolny od pracy na nie późtuej niż 30 dni przed upływem 4 letniej kadencji Sejmu
skrócenie kadencji Sejmu - 45 dni (przed upływem 4 lat kadencji)
Kalendarz wyborczy - Prezydent RP po zasięgmęciu opinii PKW. określa dni. w których upływają terminy wykonania czynności wyborczych przewidzianych w ustawie. Postanowienie Prezydenta RP podaje się do wiadomości publicznej i ogłasza w DzU RP najpóźniej w 5 dniu od dnia zarządzenia wyborów.
REJESTR WYBORCÓW - obejmuje wszystkie osoby uprawnione do głosowania, stale zamieszkujące daną gminę (prowadzony stale przez gminę)
SPIS WYBORCÓW - spis sporządzony na podstawie rejestru, dla potrzeb konkretnych wyborców lub referendum, obejmujący osoby uprawnione do głosowania w danym obwodzie głosowania (prowadzony przez gminy oraz na granicę)
OBWODY GŁOSOWANIA - jednostki terytorialne, w których swoje głosy oddaje dana liczba wyborców -ten kto jest ujęty w spisie wyborców od 500 do 3000 wyborców - ze względu na sprawność głosowania Szczególne (specjalne) obwody głosowania:
• szpitale, zakład)’ pomocy społecznej, zakłady karne, areszty śledcze - co najmniej 50 wyborców -obwody tworzone przez radę gminy
• za granicą - obwody tworzone przez ministra do spraw zagranicznych i należące do gminy Warszawa Centrum
• na statku morskim - obwody tworzone przez Mitustra do Spraw gospodarki morskiej dla co najmiuej 15 wyborców /warunek: niezwłoczne przekazanie głosów właściwej okręgowej Komisji Wyborczej/
KOMISJE WYBORCZE - organy powołane do przeprowadzetua wyborów:
a) państwowa - skład sędziowski
b) okręgowe - skład sędziowski
c) obwodowe
Członkami komisji nie mogą być:
2