7867

DEFINICJE BANKÓW

Bank (definicja tradycyjna) - to przedsiębiorstwo usługowe, którego działalność polega wyłącznie na udzielaniu kredytów, zdobywaniu środków potrzebnych do ich sfinansowania.

Bank (z punktu widzenia klientów) - to takie przedsiębiorstwo, które zaciąga i udziela kredytów, świadczy usługi w obrocie pieniężnym, kredytowym i kapitałowym oraz oferuje inne produkty.

Bank (z punktu widzenia ogólnogospodarczego) - to podmiot dokonujący akumulacji i dystrybucji kapitału pieniężnego, a także pośrednik, któty dzięki transformacji wielkości terminu i ryzyka doprowadza do wzajemnego uzgodnienia struktur podaży i popyta

Bank (według dokumentów Unii Europejskiej) - w dokumentach UE określenie banku z punktu widzenia prawnego następuje poprzez wymienienie wykonywanych przez banki czynności.

Bank (według polskiego prawa) - Bank jest osobą prawną utworzony zgodnie z przepisami ustaw, działający na podstawie zezwoleń, uprawniających do wykonywania czynności bankowych, obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.¹

BANK CENTRALNI

Bank centralny jest instytucją odpowiedzialną za fiuikcjonowaiue systemu bankowego. Zazwyczaj działa jako jednostka państwowa bądź podporządkowana państwu. W Polsce funkcję banku centralnego pełni Narodowy Bank Polskj.

Bank centralny jest instytucją, bez której nie wyobrażamy sobie funkcjonowania gospodarki, a zwłaszcza prowadzenia polityki pieniężnej. Warto jednak uświadomić sobie, że przez wiele stuleci było inaczej. Historia pieniądza liczy sobie przynajmniej kilka tysięcy lat. a pisząc o tum cofamy się do czasów starożytnych. Historia banku centralnego jest zdecydowanie młodsza. Europejskie banki centralne mają przecięmie mniej tuż 200 lat. Kiedy chcemy odtworzyć okoliczności ich powstania w większości przypadków wystarczy, że cofniemy się do XIX wieka

Zanim doszło do uformowania się systemu bankowego, w którym „centralne", a więc szczególne miejsce będzie zajmował, jeden bank. upłynęło sporo czasu, a każde z państw miało w tej dziedzinie własne doświadczenia. Najczęściej bankami centralnymi stawały się instytucje, którym w przeszłości państwo powierzyło wyłączne prawa w dwóch dziedzinach: emisji krajowego pieniądza papierowego i obsłudze długu publicznego. Dlatego w XIX wieku (ale też w okresie międzywojennym) nie mówiono o banku centralnym, ale o banku emisyjnym. Był nim zarówno Bank Anglii, jak i banki Europy kontynentalnej powstałe w XIX wieka Prawie wszędzie były to spółki akcyjne, czasem z udziałem państwa, czasem całkowicie prywatne, którym państwo powierzyło określone zadania.

Wraz z powstawaniem licznych banków prywatnych (głównie w II połowie XIX wieku) rozpoczął się proces, który doprowadził do powierzenia bankom emisyjnym zadań czyniących z nich „banki banków’", przez co przestały wykonywać czynności typowe dla normalnych banków handlowych. Najpehuej cechy te osiągnął w końcu XIX wieku Bank Anglii. W ten sposób banki emisyjne zaczęły stawać się bankami centralnymi we współczesnym tego słowa znaczeniu. Dopiero wtedy, tj. w warunkach dwupoziomowego systemu bankowego, używanie określenia „bank centralny” nabrało nowego znaczeiua.

Patrząc na historię banków centralnych, powinniśmy widzieć przede wszystkim ich stanis i funkcje, które ggb uczyniły z nich instytucje inne od pozostałych banków. Czynności emisyjne wyraźnie wiążą historię banków centralnych z historią państw, wszak posiadanie własnego pieniądza było jednym

z wyznaczników państwowości. Pozostałe czynności są odbiciem poziomu rozwoju systemu finansowego, a nawet cech systemu gospodarczego. W przypadku Polski jest to szczególnie widoczne.²

1

   Ustawa z (kua 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe (Dz.U. 1997 ait. 2.)

2

   http '/www nbp pl Publikacje Histana rzut pdf