8174

Człowiek o poczuciu wewnętrznej kontroli to ktoś, kto w określonej sytuacji czy klasie sytuacji sądzi, że to, co się zdarzyło, zdarza czy zdarzy się jest bezpośrednio związane z tym jak on postępował, postępuje czy postąpi w tych sytuacjach. Bez względu na to czy zdarza mu się dobrego czy złego to jednakowo czuje się za to odpowiedzialny, upatrując przyczyn w swoich dostatecznych czy niedostatecznych staraniach.

Człowiek o poczuciu kontroli zewnętrznej sądzi, że to, co mu się zdarza w pewnych sytuacjach jest niezależne od tego, co on robi w tych sytuacjach. Z przekonaniem o kontroli zewnętrznej ściśle wiąże się pogląd, że angażowanie się w jakieś działania nie ma większego sensu, ponieważ to, co się zdarza nie zależy od tych działań. W kontroli zewnętrznej zawarty jest też brak zaufania w swe możliwości kontrolowania tego, co się dzieje w określonych sytuacjach.

SKALA I - E ROTTERA

Skala ta przeznaczona jest do pomiaru zgeneralizowanych oczekiwań podmiotu co do istnienia związku między własnym zachowaniem podmiotu a wzmocnieniami, które otrzymuje. Zdaniem Rottera istnieje osobowościowe kontinuum rozciągające się od wiary, że wzmocnienia, które podmiot otrzymuje są niezależne od jego własnego zachowania lecz zależą jedynie od szczęścia, przypadku od woli osób obdarzonych władzą lub też są nieprzewidywalne, gdyż ma na nie wpływ zbyt wielka liczba różnych czynników (Extemal locus of control) do wiary, że wzmocnienia te zależne są od własnego zachowania podmiotu (Internat locus of control). Skala I - E służy do pomiaru położenia na tym właśnie kontinuum.

Ostateczna wersja skali I - E składa się z 23 pozycji diagnostycznych i 6 - du pozycji niediagnostycznych dodanych po to, by mniej jasnym uczynić cel badania. Pozycje diagnostyczne dotyczą rozmaitych sfer życia człowieka: aktywności politycznej, doświadczeń szkolnych i studenckich, sfery kontaktów emocjonalnych z otoczeniem, doświadczeń zawodowycli, ogólnych poglądów na świat i życie.