103522

Poczucie wewnętrznej lokalizacji kontroli wzmocnień - jeżeli człowiek sądzi, że uzyskanie wzmocnień jest spowodowane jego działaniami.

Poczucie zewnętrznej lokalizacji kontroli wzmocnień - jeżeli człowiek sądzi, że uzyskiwane wzmocnienia są spowodowane czynnikami nie zależnymi od niego.

Wg Rottera poczucie wewnętrznej kontroli wzmocnień jest cechą osobowości wyuczoną. Czynniki kształtujące poczucie kontroli wzmocnień:

-wczesne uczenie dziecka niezależności,

-spójność doświadczeń (wew. niesprzeczność dyscypliny i wymagań wobec dziecka), -kolejność urodzin (pierworodne dzieci mają większe poczucie węwn. kontroli),

-czynniki socjalne- status ekonomiczny, miejsce zamieszkania,

Czynniki wpływające na zmianę poczucia lokalizacji wzmocnień:

-wiek (dzieciństwo, starość-zależność od innych),

-wydarzenia polityczne,

-celowe działania treningowe (cele treningowe: a/ rozwijanie motywacji osiągnięć, b/ stawianie sobie realistycznych celów, c/ zrozumienie koncepcji „Pana i Pionka”). Związek poczucia lokalizacji kontroli wzmocnień a zachowania polityczne:

-Osoby o wewiL poczuciu kontroli wzmocnień są bardziej odporne na presję grupy, manipulację, trudniej zmieniają postawę społeczną, a jeżeli już to pod wpływem merytorycznych argumentów.

-Osoby o zewn. poczuciu kontroli wzmocnień odwrotnie, często zmieniają zdanie pod wpływem konkretnych osób.

MOTYWACJA NIE WYWIERANIA WPŁYWU.

Awersyjne reakcje emocjonalne w warunkach obligacji podmiotu do wywierania wpływu:

1. ] Burgcn, Brown, Allen- eksperyment ze studentami- ankieta z kwestionariuszami do dokończenia, uczestnicy objawiają awersję do tworzenia pytań ankietowych. Niechęć do wywierania wpływu (sprawstwa) w wyniku obawy przed odpowiedzialnością.

2. ] Brady eksperyment z małpami zamkniętymi w klatce z podłogą pod napięciem. Zamontowano drążek umożliwiający wyłączenie prądu na niewielkiej powierzchni, ale korzystać z niego mogła tylko jedna małpa kosztem drugiej. Małpa (sprawcza) przy drążku zmarła wcześniej pod wpływem stresu wywołanego poczuciem odpowiedzialności za cierpienie dnigiej małpy.

Choroby psychosomatyczne (nadciśnienie, owrzodzenia wewn, wiencówka, to choroby kierowników, ludzi podejmujących decyzje) „Bycie panem skraca życie.”

Unikanie osobistego zaangażowania w zdarzenia losowe.

E. Lange - Iluzja wpływu (kontroli) - mylne przekonanie co do możliwości wpływu na zdarzenia na, które nie można mieć wpływu. Osobiście wyciągający los mają przekonanie, że zwiększa to ich szanse na wygraną w loterii.

Gromski i Doliński na egzaminie studenci wchodzą parami, jeden z nich ma wylosować pytania dla siebie i dla kolegi. M studentów odmówiło mając iluzję kontroli, chociaż nie mieli wpływu na to jakie pytania przygotowano ani nie wiedzieli jak kolega jest przygotowany.

Decyzja o rezygnacji z kontroli osobistej i zachowania zmierzające do ograniczenia swojego wpływu na zdarzenia.

Berger eksperyment polegał na tym, ze pacjent mógł sam sobie pobrać krew. 75% wolało by zrobił to ktoś inny (pielęgniarka)- rezygnacja z własnej podmiotowości.

(wybór pomiędzy samodzielnym nakłuwaniu własnego palca lub zlecenie tego fachowcowi) S. Folkman -Czy upodmiotowienie pacjenta przyspiesza proces leczenia ? Nie, ponieważ zaangażowanie pacjenta w procesie terapii nie zawsze jest korzystne, leczenie wymaga wiary w skuteczność podjętych metod i zaufania do fachowości personelu medycznego.