8277

Di lub A.GoMIb. piof. WSFiZ e-raail anckztjgoUb^astn pl 2    Marniały mfctinacYjite do wykładu Wprowadzenie dop&yrholotpi

studia zaoczne, tok akadem 2006 / 2007    Wyższa Szkoła Finansów 1 Zarządzań u w Waiszaw*

Spoikaiiir 9 Wykłady 25*27    1.122007    Panlfi' Snona2zl4

Według Kozicleckicgo ..pamięć biologiczna” czyli „wewnętrzna” to zbiór informacji przechowywanych w układzie nerwowym. Inne znaczenie omawianego terminu odnosi się nie do przechowywanych informacji, ale do zdolności zapisywania informacji w układzie nerwowym, do zdolności przechowywania informacji w układzie nerwowym oraz zdolności „wydobywania” informacji zapisanych w układzie nerwowym.

Chciałbym jeszcze podkreślić, że choć powszechnie przypuszcza się, że ślady pamięciowe (tzw. engramy) przechowywane są w układzie nerwowym, to jednak do dziś nie zlokalizowano ich. Próbował je zlokalizować m.in. LASHLEY [zob. MI 5, punkt 2.2, str.3]. Wierzę, że ktoś je w końcu odkryje. Nie można też dziś wykluczyć, że w przyszłości ślady pamięciowe zostaną zlokalizowane także poza układem nerwowym, np. w komórkach somatycznych, albo w DNA. Gdyby okazało się to prawdą, to byłaby to także pamięć biologiczna.

„Pamięć zewnętrzna” to zbiór informacji przechowywanych w nośnikach znajdujących się poza ciałem (np. papier, płótno, taśma magnetyczna, płytka krzemowa itd.) dzięki takim znakom jak litery, cyfry, nuty, znaki informacyjne oraz rysunki, schematy, itd. Jako przykłady elementów pamięci zewnętrznej Kozielecki podaje m.in. notatki z adresami i telefonami, zapisane przepisy kulinarne, wzory matematyczne, spisy chronologiczne, zestawienia statystyczne, przepisy prawne.

Można powiedzieć, że „pamięć wewnętrzna” czyli „biologiczna” i „pamięć zewnętrzna” różnią się miejscem przechowywania informacji:    informacje są w pierwszym przypadku

przechowywane w ciele człowieka, a w drugim - poza ciałem.

J. Kozielecki proponuje uznać, moim zdaniem niesłusznie, że takie obiekty jak „narzędzia, technologie, piramidy, zabytki architektoniczne” choć są składnikami szeroko pojętej kultury, to do pamięci zewnętrznej nie należą. Rolę wytworów kultury, a zwłaszcza narzędzi, w rozwoju umysłu człowieka podkreślał Lew WYGOTSKI (1896 - 1934, zmarł w wieku 38 lat) jeden z najwybitniejszych psychologów rosyjskich, inicjator tzw. podejścia kulturowo-historycznego w psychologii. Wprawdzie Wygotski nie używał pojęcia „pamięć zewnętrzna”, ale moim zdaniem warto docenić myśl Wygotskiego, że wszelkie ludzkie wytwory mogą spełniać funkcję przechowywania ważnych informacji.

Oczywiście, pewne wytwory, np. zarejestrowane w formie wizualnej czy dźwiękowej wydarzenia mają wręcz podstawowe znaczenie dla wspomagania pamięci wewnętrznej człowieka. Funkcja pamięci zewnętrznej jest tym bardziej doniosła, że zwierzęta, o ile w ogóle posługują się jakąś pamięcią zewnętrzną, robią to w nieporównanie mniejszym zakresie.

W Polsce koncepcję umysłu wykraczającego poza ciało człowieka a obejmującego wytwoiy kultiuy przedstawił profesor Polskiej Akademii Nauk Jerzy BOB RYK (ur. w 1949 r.), w swej pracy zatytułowanej Locus umysłu (Bobryk, 1988). Słowo „locus" oznacza po łacinie: „miejsce", „umiejscowienie”. Stanowisko, którego broni J. Bobryk, że miejscem umysłu jest szeroko pojęta kultura, bywa nazywane eksternalizmem (od ang. external - zewnętrzny, z łaciny extra = na zewnątrz).

J. Kozielecki ze wszech miar słusznie podkreśla, że przede wszystkim dla dziecka, ale nie tylko, pamięć zewnętrzna znajduje się w umysłach innych ludzi, których można zapytać o odpowiednie informacje. Nowym nośnikiem pamięci zewnętrznej, który zrewolucjonizował obieg informacji werbalnej, obrazowej i akustycznej, jest Internet. W związku z niebywałym rozszerzeniem się zakresu dostępnej informacji, człowiek współczesny może mieć problemy z selekcją i oceną wartości informacji. Trudności związane z nadmiarem informacji nazywa się „stresem informacyjnym”. W Polsce zajmuje się tym zjawiskiem profesor Maria LEDZINSKA z Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadzi ona zajęcia fakultatywne w WSFiZ.

J. Kozielecki zwraca uwagę, że już Platon w Fajdrosie przewidywał, że odciążenie pamięci