2967511799

czujnika lub czujnika z przetwornikiem pomiarowym. Elementem pomiarowym może być np. układ do pomiaru temperatury, ciśnienia, objętości strumienia reagentów.

Centralnym elementem układu regulacji jest regulator. Zadaniem regulatora jest porównanie wartości rzeczywistej wielkości regulowanej z wartością zadaną. Po porównaniu regulator przekazuje sygnał do elementu wykonawczego, który steruje wartością wielkości fizycznej nazywanej wielkością sterującą. Element wykonawczy składa się z: elementu nastawczego, który zmienia wartość wielkości sterującej i siłownika (wzmacniacza mocy), czyli elementu napędowego. Jeżeli wielkością sterującą jest strumień objętości reagenta, to elementem pomiarowym jest np. przepływomierz, a elementem nastawczym zawór.

Charakterystyki obiektów regulacji i elementów automatyki

Charakterystyką obiektu regulacji nazywamy zależność według jakiej dany obiekt przekształca sygnał wejściowy na sygnał wyjściowy. Pełną charakterystykę obiektu regulacji uzyskuje się, badając zachowanie obiektu dla pełnego zakresu zmian sygnałów wejściowych. Charakterystyki obiektu regulacji można podzielić na:

-    statyczne,

-    dynamiczne.

Charakterystyki statyczne

Charakterystyka statyczna (rys.4) podaje zależność wielkości wyjściowej od wartości wejściowej w warunkach ustalonych czyli takich, w których po zadaniu wartości sygnału wejściowego sygnał wyjściowy nie ulega zmianie (lub zmienia się w ściśle określonym, niewielkim przedziale).

Charakterystyki statyczne można podzielić na:

-    liniowe (nachylenie wykresu jest stałe dla wszystkich zbadanych punktów), nieliniowe.

x - sygnał wejściowy, y - sygnał wyjściowy Rys. 4. Charaktery styka statyczna a) linowa, b) nieliniowa |3|

Przykładem przybliżającym zagadnienie tworzenia charakterystyk statycznych może być badanie charakterystyki układu składającego się z zaworu regulującego przepływ cieczy w rurociągu i napędzającego go siłownika. Zmieniając stopień otwarcia zaworu, zmieniamy równocześnie natężenie przepływu cieczy przez rurociąg w zakresie od 0 (przy całkowicie zamkniętym zaworze) do wartości maksymalnej (przy zaworze całkowicie otwartym). Jeżeli stopień otwarcia zaworu wyskalujemy w %, to możemy wyznaczyć zależność wartości „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

9