2 STADIUM PRZEDOPERACYJNE (od 2 -7 rż) Intensywnie rozwija się język i myślenie symboliczne Dominują egocentryczna mowa i myślenie W percepcji i myśleniu dominuje cenuacja i nieodwracalność. Występują nudności z postępowaniem według zasady stałości. Niektóre przedmioty są grupowane i klasyfikowane wg jakiejś zasady, ale nie mogą być ponownie klasyfikowane wg uuiej zasady
3 STADIUM OPERACJI KONKRETNEJ (7-111 wnioskowanie występuje w miejsce działania, ale tylko w odniesieniu do
■ powierzchniowych' właściwości przedmiotów. Rozwijają się operacje zdecentrowane i odwracalne. Myślenie symboliczne, wliczając w to używanie liczb, rozwija się gwałtownie. Dokonuje się postęp w zakresie rozumowania na liczbach. Ksztahują się pojęcia: dwie lub więcej klas przedmiotów jest łączonych w klasę nadrzędną - klasa nadrzędna jest rozbijana na dwie lub więcej klas podrzędnych. Zachowania społeczne wypierają egocentryzm.
4 STADIUM OPERACJI FORMALNYCH (od 12) Myślenie abstrakcyjne pojawia się pod nieobecność rzeczy i zdarzeń Kształtuje się zdolność do rozważania różnych możliwości i formułowania hipotez. Idee abstrakcyjne są przedmiotem analizy, syntezy i ewaluacji. Pojęcia stają się całkowicie oderwane od konkretnych kontekstów, w jakich powstawały. Opanowane są takie pojęcia jak: proporcja, energia, atom. rzeczownik.
Operacja* sposób osiągania danego rezultatu ptzez człowieka, proces dochodzenia do wyniku i sam wynik Przetwarzamy za ich pomocą materiał myślowy. Są dwa typy operacji: analiza (od ogóhi do szczegóhi. rozkładamy na części) i synteza (od szczegóhi do ogółu, składamy cos w jedno, uogólnienie, abstraliowaiue. porównywanie).
7. Cechy emocji dziecka w wieku przedszkolnym.
Rozwój emocjonalny dzieci w wieku przedszkolnym w stosunku do wcześniejszych faz rozwojowych, cechuje się wzbogaceniem i zróżnicowaniem życia uczuciowego. Między 2 a 6 rż dziecko coraz lepiej rozumie emocje własne i innych osób. zdobywa zdolność regulowania ekspresji własnych emocji. Do 6 roku życia uczucia dzieci cechuje afekty wność i impulsy wność. Emocje są silne, gwałtowne i pomimo, że są krótkotrwałe to łatwo powstają, a ich wybuch skierowany jest na zewnątrz. Reakcje przy tyin mogą być niewspółmierne do siły bodźca, a powstające uczucia są zmienne i nietrwałe (labiluość uczuciowa). Nadal zauważalny jest silny związek uczuć z funkcjami organizmu dziecka Znane juz we wcześiuejszytn okresie rozwojowym uczucia takie jak: gniew, strach, radość, zazdrość itd. które do tej pory były często niewyraźne, a także niejednoznaczne, w wieku przedszkolnym nabierają wyrazistości. Cecha charakterystyczną jest to. iż dziecko nie potrafi maskować i tłumić swoich przeżyć emocjonalnych, co widać w jego zachowania mchach, gestach, w słowach.
10. Pamięć dowolna i mimowolna w wieku przedszkolnymi i późnym dzieciństwie.
Rozwój pamięci dziecka zależy od warunków jego życia. Wiek przedszkolny odgrywa ważną rolę w całym rozwoju pamięci człowieka Pojemność pamięci u dziecka w tym okresie powiększa się szybko, związana jest ona w dużej mierze z działalnością dziecka. Najwięcej nowych faktów i słów zapamiętuje ono w zabawie Początkowo pamięć ma charakter mimowolny, zaś pamięć dowolna zaczyna się dopiero rozwijać. Rozwój pamięci dowolnej u dziecka w tym wieku zależy w pewnym stopniu od właściwości uwagi i zmian jakie w nich zachodzą U dzieci w wieku przedszkolnym przeważa pamięć mimowobia i ta właściwość pamięci cechuje jeszcze początkowe lata wieku szkobiego. Nauka szkobia stwarza warunki i bodźce do kształtowania się pamięci dowobiej. Dziecko uczy się stawiać przed sobą zadanie zapauuętaiua i zdobywa pewną kontrolę nad pamięcią W okresie późnego dzieciństwa następuje dalszy rozwój pamięci. Pamięć do tej pory raczej mechaniczna, zaczyna przekształcać się w pamięć w coraz większym stopniu logiczną. Pamięć dziecka idzie w kierunku rozwoju pamięci dowolnej i pamięci logicznej Stosowane przez dzieci sposoby zapamiętywania, zmieniają się WTaz ze wzrastającą u nich tendencja do porządkowania i kategoryzowania informacji, a także z doskonaleniem się możliwości ich zapisu oraz organizacji. Powszecluie u dzieci w okresie średniego dzieciństwa nastawienie na dosłowne zapamiętywanie wyuczonego materiału, zaczyna ulegać zmianą Dzieci szkobie coraz częściej starają się zrozumieć treść tego czego się uczą dokonują samodziebiej analizy, przekształcania i organizacji informacji zawartych w materiale Wykorzysmjąprzy tym rozmaite strategie pamięciowe.
12. Wyobraźnie dow olna i mimów olna małego dziecka i w późnym dzieciństwie.
Małe dziecko: Dziecko w wieku trzech-czterech lat obdarzone jest coraz większą wyobraźnią Nie tylko naśladuje wcześniej zaobserwowane zjawiska ale tworzy nowe. wymyślone przez siebie. Występuje też bujna wyobraźnia, znana w psychologii jako ammizm i aniropomorfizm dziecięcy. Dziecięca wyobraźnia ożywa przedmioty martwe, nadaje cechy ludzkie rośluiotn i zwierzętom. Wyobraźnia dziecka w tym okresie jest szczegóbue chłonna i wrażliwa, a odbiór otaczającej rzeczywistości bardzo spontaniczny. Już więc od przedszkola powinno się dziecku pokazywać obraz świata pełnego barw i życia. ..bawić się słowem", zwracać uwagę na wartości estetyczne utworu, kształcić wyobraźnię i fantazję . a jednocześnie rozwijać' logiczne myślenie.
Późne dzieciństwo: Duże znaczenie dla rozwoju ma wyobraźnia Jest to zdolność do uobecniania w świadomości przedmiotów i zjawisk wcześniej spostrzeganych (wyobraźnia odtwórcza) lub uobecniania czegoś nowego w stosunku do uprzedniego doświadczenia (wyobraźnia twórcza). U dzieci 7-letnich przeważa wyobraźnia mimowobia która z wiekiem przekształca się w dowolną kierowaną i twórczą Zanika korzystanie z fantazji jako uzupebiienia luk wiedzy. Dziecko poznaje świat jest realistą