8831

Zbigniew Oleśnicki urodził się 5 grudnia 1389 roku w Siennej w Ziemi Sandomierskiej. Wywodził się z jednego z najstarszych rodów rycerskich w Królestwie Polskim. Jego ród - herbu Dębno władał księstwem sandomierskim, a następnie województwem sandomierskim przez kilka wieków aż do upadku Rzeczpospolitej Szlacheckiej. Był synem Jana z Oleśnicy herbu Dębno, który był sędzią ziemskim krakowskim i Dobrocliny z Rożnowa.

Przyszły kardynał kształcił się w szkole przy kolegiacie w Sandomierzu, od 1406 roku studiował na Uniwersytecie Krakowskim na wydziale artium, prawdopodobnie ukończył edukację bez tytułu naukowego. Zbigniew nauczył się łaciny i posiadł wiedzę w zakresie siedmiu sztuk wyzwolonych. Karierę związał z dworem króla Władysława Jagiełły, dostęp do kancelarii znacznie ułatwili mu ojciec i a w przeszłości stryjowie - Dobiesław (rycerz grunwaldzki) oraz Zawisza (kasztelan wojnicki)¹. Pomoc krewnych okazała się nieoceniona w ubieganiu się o posadę notariusza w kancelarii królewskiej. Jednak nie tylko dzięki pomocy bliskich Zbigniew odniósł sukces, bez wątpienia przyczyniła się do tego również jego inteligencja. Sprawował on także funkcję kanonika przy katedrze krakowskiej i gnieźnieńskiej, był prepozytem kościoła św. Floriana, otrzymał również honorowy tytuł protonotariusza apostolskiego. Władysław Jagiełło wysyłał go jako negocjatora w sprawach polsko-krzyżackich.

W 1423 roku Oleśnicki został biskupem krakowskim, dzięki poparciu Panów. Zbigniew Oleśnicki brał czynny udział w wydarzeniach politycznych. Cieszył się wielkim autorytetem, co można zauważyć już na początku jego pracy biskupa -wydarzenia sejmowe w 1425 i 1426 roku, w których uczestniczył, są pierwszym etapem kampanii królewskiej w celu zagwarantownia praw dziedzicznych do tronu królewskiego swych synów w Królestwie Polskim (w tym czasie rozważania dotyczyły tylko pierworodnego Władysława)². Na sejmie w Brześciu Kujawskim uznano następstwo Władysława na króla, lecz zostały postawione pewne warunki, mianowicie: syn Jagiełły po jego śmierci zostanie koronowany, jeśli zagwarantowane będą wszystkie dotychczasowe prawa i wolności nadane przez Jagiełłę i jego poprzedników. To właśnie Oleśnickiemu złożono na ręcę ten dokument - stał się tym samym mężem zaufania. W^; 1430 roku na zjeździe w Jedlni Władysław przystał na te

2

1

   Zbigniew Oleśnicki, Książę kościoła i mąż stanu, red. F. Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006, str. 12.

2

   Tamże, str. 19