'"ekspresy u na- rozważmy przykłady;auuu!//o kurcze!// ależ ja wcale ie jestem zdenerwowany, wypowiedz pełni te funkcje gdy przy jej pomocy wyrażamy nasze stany moc, uczucia, stany mentalne. Ta funkcja ma mniejsze znaczenie w nauce, wieksze natomiast w literaturze czy życiu codziennym
■"sugestywna- wypowiedz pełni te funkcje gdy przy jej pomocy chcemy zasugerować innym podjecie odpowiedniego działania bądź zmianę sposobu myślenia, nastawienia
np. uwaga człowiek za burta// pożar!// adagiu sprawdź proszę czy piesek biega jeszcze po ogrodzie ■"performatywna- zwrócona na nia uwagę w poi ubiegłego wieku- zwrócono uwagę ze wypowiedzi jeżyka sa niekiedy do tego by wprowadzić odpowiednie zmiany w swiecie, nasz świat bowiem to nie tylko układ rzeczy i relacji miedzy nimi ale również pewne przepisy prawne, regulacje spoi, obyczaje itp.
Wypowiedz pełni te funkcje gdy jest konieczna by wprowadzić pewien nowy ła, stan do naszego świata KATEG SYNTAKT
Wyróżniamy 3 typy wyrażeń zwane kategoriami syntaktycz
■"zdania- zdaniem w sensie log nazywamy dowolne wyrażenie po którym możemy stwierdzić ze to co wyraża jest prawdziwe, bądź fałsz. Jest to tzw semantyczna definicja zdań. Zgodnie z tym określeniem zdań w sensie log sa zdania oznajm.jez natur. Nie sa natomiast zdaniami zd pyt czy rozk
*nazwa- rozważmy zdanie podmiotowo- orzecznik. S jest P. dowolne wyrażenie które po wstawieniu w miejsce S lub P daje nam całość sensowna to jest zdanie będziemy nazywać nazwa. Przykładowo wypowiedz: piotr jest studentem- jest zd co oznacza z terminy piotr, student uważamy za nazwy z kolei wypowiedz: piotr jest aczkolwiek- nie jest zd stad termin aczkolwiek nie nazywamy nazwa. Role nazw w jez natur pełnie zwykle rzeczown, ale także przymiotn, liczebn itp.
■"funktory- wszystkie pozostałe wyrażenia tj. te które nie sa ani zd ani nazwami a śluza do budowy wyrażeń bardziej złożonych. Przykłady: spójniki( śluza do budowy zd zloz) czasown(bud zd) przymiot( zloz nazw) NAZWY
*proste i złożone- jest tp podział o charakterze syntakt, proste to te które złożone sa z 1 wyrazu (kroi, ławka, dom) natomiast złożone składają się z 2 bądź wiecej wyrazów (najsympatycz student na roku)
■"konkret i abstrakcyjne- zauważyliśmy ze nazwy odnosimy do rożnych przedmiotów, przedm takie nazywamy desygnatami danej nazwy. Dokładnie desygnatem danej nazwy jest przedmiot dla którego dana nazwa jest znakiem
np. Desy nazwy człowiek sa poszczególni ludzie// student wshe//Syn// córka zbiór wszystkich desygn danej nazwy nazywamy zakresem tej nazwy
np. zakresem nazwy mebel sa wszystkie przedmioty tz krzesła, kredensy itp.// zak naz student wshe sa wszystkie osoby studiujące w wshe nazwę nazywamy konkretna gdy jej desygnaty sa zwierzętami roślinami rzeczami bądź czymś co jako takie sobie wyobrażamy np. pies, budynek szkolny, krasnoludek.z kolei indywidualne to takie nazwy których desygnaty nie sa niczym upostaciowanym ani tez czymś co jako takie sobie wyobrażamy np. koleżeństwo, liczba 7, sprawiedliwoec
■"generalne i indywidua- zauważmy ze nazwy sa nośnikami treści oznacza to ze dana nazwa odnosi się do tych i
tylko do tych przedmiotów które posiada ja odpowiednie......np. termin- najzdoln student na roku, nie jest przez
nas odnoszony do nowego ...... ale do osoby studiującej na naszym roku i charakter się wyjątkowymi
zdolnościami
nazwę nazywamy generalna gdy jest odnoszona do przedmiotów właśnie ze wzg na cechy jakie te przedmioty posiadaja np. tablica, pies, miasto słynące z pierników. Z kolei indywidualne to te które odnosimy do przedmiotów niezależnie od ich cech. Sa tzw nazwy wlasne( imiona własne) np. imiona, w-wa, nowa wieś ■"puste,jcdnostk, ogolne- nazwy puste- nie posiadaja desygnatow np. obecny kroi polski, smerf, nazwy jednostkowe- posiadaja dokładnie 1 desygnat np. stolica polski, najzdol student na roku, nzawy ogólne- posidaja 2 lub wiecej desygnatow np. mieszkaniec b-towa, zajac
uwaga!!! To czy dana nazwa jest og, jedn, czy pusta zalezy często od naszego światopoglądu, stanowiska naukow czy filoz np. nazwa Bóg jest ogolna dla staroz greka, jedn dla chrzescij, pusta dla ateisty. Dla niektórych problematyczne jest również to czy nazwy pewnych idei albo przedmiotów matem sa jedn czy ogolne ■"zbiorowe i nic/biurowe- podział te wiaze się ze sposobem rozumienia zbioru w sensie kolektywnym. Zbiór to pewna nowość przedmiotów zestawionych razem, połączonych odpowiednimi relacjami i tworzących spójna całość np. armia, sejm, stado baranow. Z kolei zbiór w sensie dystrybutyw nym to pewna mnogość przedmiotów wyróżnionych ze wzg na posiadanie odpow cechy np. zbiór wszystkich ludzi, talerzy
nazwa zbiorowa to taka której desygnaty rozumiane sa jako zbiory w sensie kolektywnym np. biblioteka, układ słoneczny. Z kolei niezbiorowe to takie których desygnaty rozumiemy jako indywidualna np. człowiek, drzewo, zapałka
■"ostre i nieostre- nazwy o ostrym zakresie to takie dla któiych potrafimy wskazać jednoznacznie ich zakres np. prezydent b-towa, student 1 roku pedagogiki. Z kolei nieostre- dla któiych takiego zakresu wskazać nie