9505

Wyróżniamy 3 typy:

a)    podmiotem polityki gospodarczej jest wyłącznie władza państwowa

b)    podmiotem polityki gospodarczej jest władza państwowa nie precyzując szczebla

c)    podmiotem polityki gospodarczej jest całą władza publiczna (państwowa i samorządowa)

6.    Państwa scentralizowane I o strukturze federalnej

Np. Scentralizowane - Francja, Polska; o strukturze federalnej - USA, Niemcu, Rosja

Czym bardziej władze lokalne mają uprawnienia decyzyjne tym lepiej, ponieważ posiadają one większą wiedzę o swoim terenie i w ten sposób lepiej zostaną zaspokojone potrzeby.

7.    Przesuwanie się uprawnień decyzyjnych

Są dwa typy przesunięć:

a.    od władzy ustawodawczej do wykonawczej - do kompetencji parlamentu należy ustalenie ustaw, lecz często władza wykonawcza występuje do parlamentu o przekazanie jej prawa do wydania dekretów z mocą ustawy i wtedy gdy to nastąpi to jest to przesunięcie. Oprócz tego istnieje możliwość przesunięcia uprawnień decyzyjnych. Władza wykonawcza kieruje projekt ustawy do parlamentu wywierając presję, że jest ona niezbędnie konieczna.

b.    od pomiotów polityki do tzw. grup o charakterze technokratycznym - jeżeli rząd przygotowuje projekt ustawy przekazywane jest to do parlamentu. Tam dyskutuje się o niej w komisjach sejmowych, wraz z doradcami. Tu znowu mamy więc do czynienia z przesunięciem uprawnień.

8.    Polityka systemowa

Charakteryzują ją jako środki powszechnie obowiązujące normy prawne jakościowe względnie trwałe czyli normy w randze ustaw o relatywnie dużej trwałości z dwóch przyczyn praktycznych i ze względu na to, że tworzą one instytucjonalne działania dla układów gospodarczych. Dlatego powinny one być stabilne w szczególności przy podejmowaniu inwestycji o długim okresie działania, długim okresie zwrotu. Ma ona też duże znaczenie gdy chcemy ściągnąć kapitał zagraniczny. Transformacja systemowa polega na zmianie tych norm dlatego można domagać się tutaj stabilizacji.

9.    Polityka procesowa

Posługuje się ona instrumentami o relatywnie większej zmienności, przy czym mają one ilościowy charakter. Instrumentami będą parametry ekonomiczne, rozporządzenia wykonawcze. Trzecią przyczyną jest zróżnicowanie poglądów na role państwa w układzie gospodarczym. Zadaniem państwa jest ustanowienie porządku gospodarczego czyli, że państwo ma prowadzić politykę systemową.

10. Porządek gospodarczy

Jest to zbiór norm prawnych, etycznych i zwyczajowych regulujących zachowanie układów gospodarczych, a także podmiotów polityki gospodarczej. Jest to porządek gospodarczy w znaczeniu szerokim, a w znaczeniu wąskim tworzą tylko normy prawne. Państwo kontroluje gospodarkę w sposób wąski. Normy etyczne i zwyczajowe pozostają poza kontrolą władzy państwowej.

11.System gospodarczy

Jest to sieć powiązań między jednostkami gospodarczymi. Wyróżniamy w ramach system u dwa systemy:

a.    planowania i koordynacji - w systemie nakazowo rozdzielczym mamy do czynienia z hierarchią planów. Plan szczebla wyższego jest sumą planów szczebli niższych. System planowania w gospodarce rynkowej polega na tym, że każdy układ sporządza plan dla siebie i nie ma prawnego obowiązku posiadania planu. Plan centralny nie jest sumą arytmetyczną niższego szczebla. W GNR mechanizm koordynacji był połączony z mechanizmem centralnego planowania. Była to koordynacja ex-ante czyli najpierw koordynacja a później podjęcie produkcji. W GR mamy do czynienia z koordynacją ex-post tzn. najpierw podejmowane są decyzje produkcyjne a potem następuje proces koordynacji czyli akceptacji przez nabywców.

b.    motywacji i kontroli - podstawowym motywem działania w GR jest egoistyczny interes (zysk). Inne motywy działania to motywy o charakterze społecznym, religijnym czy patriotycznym. W każdym systemie gospodarczym musi istnieć system kontrolny, który ma zapobiegać zachowaniom niebezpiecznym.

12. Cechy charakterystyczne systemu gospodarczego

Każdy system gospodarczy wyróżnia trzy szczeble:

a.    liczba szczebli kierowniczych - w systemie skrajnie zdecentralizowanym jest jeden szczebel, w systemie skrajnie scentralizowanym są dwa szczeble, zaś w systemie realnym jest wiele szczebli.

b.    niezależnych kierownictw na danym szczeblu - ta cecha odzwierciedla stopień monopolizacji, przy danym potencjale produkcyjnym, im więcej jest tych układów gosp. tym mniejszy jest stopień monopolizacji.

GR preferuje układy małe i średnie - wiąże się to ze stosowanymi w tej gospodarce elementami polityki procesowej